Bota e modës ka humbur një ikonë të papërsëritshme. Giorgio Armani, mjeshtri italian i elegancës minimale, u nda nga jeta në moshën 91-vjeçare në Milano. Ai do të mbahet mend si një vizionar që e shndërroi thjeshtësinë në luks, ndërtoi një perandori të pavarur dhe ndikoi në mënyrën se si e shohim modën dhe stilin për më shumë se pesë dekada.
Fillimet dhe ngritja
I lindur më 11 korrik 1934 në Piacenza, Armani nuk e kishte filluar rrugëtimin e tij me ëndrrën për t’u bërë stilist. Ai studioi për mjekësi në Universitetin e Milanos, por pas pak vitesh e braktisi për t’iu përkushtuar artit dhe estetikës. Hapat e parë i hodhi si dekorator vitrinash dhe më pas si blerës për La Rinascente, një dyqan i famshëm në Milano. Ky rol i hapi dyert për të hyrë në botën e modës, duke e bërë të kuptonte më thellë raportin mes konsumatorit, produktit dhe prezantimit vizual.
Në vitet 1960, ai filloi të punonte si dizajner në Cerruti, ku fitoi eksperiencë të çmuar dhe njohje në industrinë e veshjeve. Më 1975, bashkë me partnerin e tij të ngushtë dhe bashkëpunëtorin Sergio Galeotti, themeloi kompaninë që do të mbante emrin e tij. Linjat e para të veshjeve të firmës “Armani” u pritën me entuziazëm, sepse sollën diçka krejt të re: veshje elegante, por të rehatshme, të cilat e thyenin modelin klasik të kostumeve mashkullore.
Perandoria Armani
Armani nuk u ndal tek kostumet. Ai ndërtoi një perandori që u shtri në shumë fusha të tjera në parfume dhe kozmetikë, me suksese botërore si Acqua di Giò dhe Armani Code, të cilat u kthyen në simbole të luksit të përditshëm; aksesorë, syze dhe orë, duke zgjeruar ndikimin e tij përtej veshjeve; Armani Casa, një linjë mobilimi dhe dizajni të brendshëm që solli filozofinë e minimalizmit edhe në hapësirat e jetesës; Hotele dhe restorante, ku spikat hapja e hotelit “Armani” në Burj Khalifa, Dubai, në vitin 2010.
Sot, marka Armani vlerësohet me miliarda euro dhe ka mbetur një nga të paktat marka të mëdha të modës që nuk iu shit një konglomerati, duke dëshmuar pavarësinë dhe vizionin e fortë të themeluesit të saj.
Jeta e tij ndër vite
1934: Lindi më 11 korrik në Piacenza, Itali.
1950-1955: Filloi studimet për mjekësi në Universitetin e Milanos, por i ndërpreu për të ndjekur një rrugë tjetër.
1957: Filloi punë në La Rinascente, dyqani më i madh i Milanos, fillimisht si dekorator vitrinash dhe më pas si përgjegjës për blerjet e materialeve të prodhimit.
1965: U punësua nga Nino Cerruti si dizajner për linjën e veshjeve për meshkuj “Hitman”. Ky hap ishte vendimtar për të kuptuar industrinë e veshjeve të nivelit të lartë.
1975: Së bashku me Sergio Galeotti, themeloi kompaninë Giorgio Armani S.p.A dhe prezantoi koleksionin e parë për meshkuj, i cili u vlerësua për linjat e thjeshta dhe siluetat e relaksuara.
1980: Shënoi momentin e madh të famës ndërkombëtare kur Richard Gere veshi kostume Armani në filmin American Gigolo.
1981: Krijoi linjat më të përballueshme Emporio Armani dhe Armani Jeans, duke e bërë markën më të aksesueshme për publikun e gjerë.
1982: Filloi të lançonte parfume, ndër to më i njohuri Acqua di Giò, i cili mbetet një nga më të shiturit në botë.
1985: Vdes Sergio Galeotti, partneri i tij personal dhe profesional. Pas këtij momenti, Armani mori drejtimin e plotë të kompanisë.
1991-1995: Zgjeroi biznesin me Armani Exchange, duke synuar një grupmoshë më të re. Krijoi linjën e mobilimit Armani Casa, duke e futur filozofinë e tij të stilit edhe në dizajnin e brendshëm.
2000: Hapi teatrin Armani në Milano, një hapësirë ekspozitash dhe sfilatash që u bë qendër e aktivitetit të markës.
2001: Revista Forbes e renditi si stilistin italian më të pasur dhe një nga figurat më të fuqishme të modës në botë.
2010: Hapi hotelin e parë Armani në Burj Khalifa, Dubai, duke zgjeruar markën në industrinë e mikpritjes.
2007-2015: U bë dizajneri i parë që transmetoi një shfaqje haute couture në internet. Vazhdoi të ishte i pranishëm në tapetet e kuq, duke veshur figura si Julia Roberts, Cate Blanchett, Tom Cruise, Leonardo DiCaprio dhe shumë të tjerë.
2020: Gjatë pandemisë së Covid-19, dhuroi miliona euro për spitalet italiane dhe ishte i pari që mbajti një sfilatë pa publik, duke dërguar një mesazh global për përgjegjësinë shoqërore.
Stili dhe ndikimi
Armani solli një filozofi të re në modë: eleganca nuk ka nevojë për zhurmë, ekstravagancë apo logot e dukshme. Ai besonte tek fuqia e thjeshtësisë. Kostumet e tij mashkullore me linja të buta dhe prerje të lirshme u bënë sinonim i fuqisë së përmbajtur dhe autoritetit pa tepri.
Ai ishte i pari që e kuptoi fuqinë e kinemasë dhe të tapetit të kuq si platforma për të shfaqur krijimet e tij. Filmi American Gigolo (1980) me Richard Gere, ku aktori u vesh me rroba të firmës Armani, e bëri emrin e tij të njohur në mbarë botën. Nga ajo kohë, yje si Julia Roberts, Cate Blanchett, Tom Cruise dhe Leonardo DiCaprio u panë shpesh në tapetin e kuq me krijime të tij.
Armani e përmbledhte filozofinë e vet me fjalë të thjeshta, por të fuqishme:
- “Elegancë nuk është të të vënë re, por të të mbajnë mend.”
- “Luksi duhet të jetë i rehatshëm, përndryshe nuk është luks.”
- “Dallimi mes stilit dhe modës është cilësia.”
- “Unë nuk krijoj për pasarelën e modës apo për revista – unë dizenjoj për njerëzit.”
Rivalitetet dhe sfidat në industri
Ashtu si çdo gjigant, Armani kishte rivalitetet e veta. Ai shpesh ishte në kontrast me Gianni Versace, i cili përfaqësonte të kundërtën e filozofisë së tij. Armani zgjodhi minimalizmin, ngjyrat neutrale dhe linjat e pastra, ndërsa Versace shquhej për ngjyrat e ndezura, ekstravagancën dhe sensualitetin e tepruar. Përplasja e tyre u bë legjendare, madje përshkruhej me frazën: “Armani vesh gruan, Versace vesh dashnoren.”
Vetë Armani kujtonte me ironi një nga bisedat me Versace: “Ai më tha: ‘Unë vesh kurva. Ti vesh zonjat e kishës.’” Ky dallim filozofik jo vetëm që e shënoi industrinë, por i dha secilit dizajner një identitet unik në historinë e modës.
Marrëdhëniet e tij me Karl Lagerfeld dhe markat franceze nuk ishin më të lehta. Armani shpesh kritikonte “teatrin” dhe “maninë e logove” në industrinë e luksit francez, duke e vendosur veten si zë i qëndrueshmërisë dhe elegancës së përjetshme. Ai këmbëngulte se moda duhet të lidhet me jetën reale, jo me spektaklin e çastit.
Pendesa e fundit
Megjithëse arriti gjithçka që një stilist mund të ëndërrojë, Armani nuk e fshehu një pendesë të thellë. Në intervistën e fundit, pak ditë para vdekjes, ai pranoi:
“Kam kaluar shumë kohë duke punuar dhe jo mjaftueshëm me miqtë dhe familjen.”
Këto fjalë tregojnë njeriun pas ikonës: një perfeksionist që i kushtoi jetën e tij modës dhe punës, por që në fund kuptoi se lidhjet njerëzore dhe koha me të dashurit kishin vlerë të paçmuar.
Trashëgimia
Armani mbeti deri në fund drejtues i kompanisë së tij si CEO dhe drejtor kreativ. Ai përgatiti me kujdes testamentin, duke e lënë biznesin në duar të sigurta, mes familjes dhe bashkëpunëtorëve të tij më të besuar, si Leo Dell’Orco.
Homazhet për të kanë ardhur nga mbarë bota. Victoria Beckham e quajti “një gjigant të papërsëritshëm”, ndërsa Donatella Versace, dikur rivale e shtëpisë Armani, tha: “Edhe pse stilet tona ishin kaq të ndryshme, unë gjithmonë e kam respektuar vizionin e tij të palëkundur.” Kryeministrja italiane, Giorgia Meloni, e cilësoi si “një pasuri kombëtare që i dha Italisë krenari dhe lavdi ndërkombëtare.”
Giorgio Armani ishte më shumë se një dizajner. Ai ishte një arkitekt i elegancës, një mjeshtër i thjeshtësisë që shndërroi luksin në gjuhë të përditshme. Rivalitetet e tij e sfiduan, sukseset e tij e ngritën, ndërsa pendesa e tij e fundit e bëri më njerëzor se kurrë. Trashëgimia e tij është një testament për fuqinë e stilit të vërtetë, një stil që nuk shuhet me kohën, sepse është i ndërtuar mbi cilësi, përmbajtje dhe respekt për njeriun.
