Një studim i ri tregon se përdorimi i shtuar i produkteve të kujdesit personal, si kozmetika, parfumet dhe bojërat për flokë gjatë shtatzënisë ose gjidhënies, çon në nivele më të larta të PFAS – kimikate toksike të njohura si “kimikatet e përhershme” – në gjak dhe qumështin e gjirit. Ky fenomen paraqet një kërcënim serioz për shëndetin e fëmijëve në zhvillim.
Studimi, i cili përfshiu të dhëna nga 2,000 gra, është analiza më e madhe që lidh përdorimin e produkteve të kujdesit personal me nivelet e PFAS, dhe zbulimet janë “shqetësuese“, sipas Amber Hall, bashkautore e studimit dhe studiuese në Universitetin Brown.
Çfarë janë PFAS?
PFAS përbëjnë një grup prej rreth 15,000 përbërësish kimikë të përdorura për të bërë produkte që rezistojnë ndaj ujit, njollave dhe nxehtësisë. Ato quhen “kimikate të përhershme” pasi nuk shpërbëhen natyrshëm dhe akumulohen në mjedis dhe organizëm, duke shkaktuar probleme shëndetësore si kanceri, sëmundjet e veshkave dhe mëlçisë, çrregullime imunitare, defekte në lindje dhe probleme të tjera serioze.
Këto kimikate gjenden gjerësisht në produkte të kujdesit personal si kozmetika dhe paketimet, ku shpesh përdoren për përhapjen e përbërësve aktivë ose për ndihmesën në thithjen e tyre nga lëkura.
Rezultatet kryesore të studimit
- Gratë që përdorën makeup çdo ditë në tremujorin e parë dhe të tretë të shtatzënisë kishin përkatësisht 14% dhe 17% më shumë PFAS në plazmën e gjakut dhe në qumështin e gjirit.
- Gratë që lyenin flokët të paktën dy herë gjatë shtatzënisë kishin nivele të PFOS – një nga përbërjet më të rrezikshme të PFAS – 36% më të larta.
- Përdorimi i produkteve për thonjtë pas lindjes lidhej me një rritje prej 27% të niveleve të PFOS.
Rreziqet për fëmijët në zhvillim
Ekspozimi ndaj PFAS është veçanërisht i rrezikshëm për fëmijët në zhvillim, duke shkaktuar pasoja të përjetshme si:
- Pesha e ulët e lindjes.
- Lindja e parakohshme.
- Periudha më të shkurtra të ushqyerjes me gji.
- Ulje e vlerës ushqyese të qumështit të gjirit.
- Çrregullime neurozhvillimore.
- Reduktim i përgjigjes ndaj vaksinave.
Si të mbroheni?
Gratë mund të marrin masa për të zvogëluar ekspozimin ndaj PFAS:
- Kufizimi i përdorimit të produkteve të panevojshme gjatë shtatzënisë dhe gjidhënies.
- Zgjedhja e produkteve pa kimikate toksike (megjithëse PFAS shpesh nuk deklarohen në etiketat e produkteve).
Disa shtete në SHBA kanë filluar të ndalojnë ose kufizojnë përdorimin e PFAS në produktet e kujdesit personal, duke ushtruar presion mbi kompanitë për t’i hequr ato nga përbërjet e tyre në nivel kombëtar.
Shëndeti i nënave dhe fëmijëve mbetet prioritet, dhe ndërgjegjësimi për këtë çështje është hapi i parë për të minimizuar rreziqet.
