Në një intervistë për emisionin Dita Jonë në A2CNN, pedagogia Reila Bozdo hodhi dritë mbi çështjen e shumëdiskutuar të taksimit të të ardhurave nga qiratë përmes platformave si Airbnb dhe Booking. Ajo theksoi rëndësinë e edukimit financiar dhe fiskal të qytetarëve, duke theksuar se “sa herë që bëjmë biznes, shteti është aksioner me ne“.
Sipas një raporti të PwC në vitin 2022, 43% e të ardhurave nga platformat si Airbnb vijnë nga host që menaxhojnë më shumë se 5 prona, duke e kthyer këtë aktivitet në një model të mirëfilltë biznesi, jo më thjesht një mënyrë për të fituar të ardhura shtesë.
A duhet të paguhen taksa për qiranë përmes Airbnb?
Bozdo pohon se po. Ajo solli shembullin e saj personal: edhe pse nuk i është kërkuar drejtpërdrejt nga autoritetet, ajo ka paguar tatime për të ardhurat nga Airbnb, duke e parë këtë si një detyrim moral dhe qytetar ndaj shtetit dhe bashkisë.
Megjithatë, aktualisht TVSH-ja për të ardhurat nga Airbnb është 20%, ndërsa për sektorin e hotelerisë është vetëm 6%. Kjo, sipas saj, krijon një disbalancë dhe i penalizon operatorët individualë. Për më tepër, platforma si Booking dhe Airbnb mbledhin dhe aplikojnë taksa shtesë, duke ulur ndjeshëm fitimin neto të hostëve.
Një sistem deklarimi problematik
Një nga shqetësimet kryesore që ngriti Bozdo lidhet me sistemin DIVA, përmes të cilit deklarohen të ardhurat nga akomodimi. Ajo thekson se ky sistem nuk merr parasysh shpenzimet që ka një host për mirëmbajtje, pastrim, utilitete etj., duke rezultuar në një taksim jo të drejtë mbi të ardhurat bruto.
Ndikimi ekonomik dhe social i Airbnb
Me rritjen e listimeve në Airbnb dhe uljen e lehtë të çmimeve, të ardhurat për hotelet kanë rënë me rreth 0.5 – 1%. Kjo ka krijuar një konkurrencë të re mes hoteleve dhe shtëpive të listuara, ku hotelet po ushtrojnë presion mbi qeveritë për të mbrojtur interesat e tyre. Në qytete si Barcelona, 20% e akomodimit vjen nga Airbnb, duke ndikuar ndjeshëm në rritjen e çmimeve të qirasë për banorët.
Në Shqipëri, taksa e qytetit për turistët është vetëm 1 euro, një nivel i ulët krahasuar me vendet e tjera evropiane. Bozdo sugjeron që turistët të shihen si subjekte taksimi të drejtpërdrejtë, dhe që Shqipëria të mos pozicionohet thjesht si një “qytet i lirë“, por si një destinacion i qëndrueshëm.
Ndryshimi i profilit të turistëve
Airbnb, pavarësisht informalitetit që mund të sjellë, ka ndihmuar në krijimin e vendeve të reja pune dhe ka ndikuar në ekonominë vendase. Turistët që kursejnë në akomodim, zakonisht i rrisin shpenzimet në restorante dhe aktivitete lokale. Bozdo shton se me rritjen e kapaciteteve akomoduese, do të ndryshojë edhe profili i turistit, nga vizitorët e thjeshtë që kërkojnë kosto të ulët, tek ata që kërkojnë komoditet dhe përvojë të strukturuar.
Debati për taksat e qirasë përmes platformave si Airbnb është më aktual se kurrë. Qartësia ligjore, drejtësia fiskale dhe mbështetja për sipërmarrjen e vogël duhet të balancohen me rregullimin dhe zhvillimin e një turizmi të qëndrueshëm. Ndërkohë, edukimi fiskal dhe transparenca janë hapat e parë për të ndërtuar një ekonomi më të drejtë dhe të formalizuar për të gjithë.
