Truri i njeriut nuk ngadalësohet me plakjen derisa njerëzit arrijnë moshën 60 vjeç, sipas një studimi që përfshiu të dhëna nga 1.2 milionë njerëz që morën pjesë në një eksperiment në internet.
Studiuesit sugjerojnë se një tru i shëndetshëm ruan pjesën më të madhe të efektivitetit dhe efikasitetit të tij deri në një moshë më të vjetër.
Ekspertët thonë se stimulimi mendor, mënyra e jetesës së shëndetshme dhe menaxhimi i stresit janë vendimtare për ruajtjen e shëndetit të trurit tonë.
Nëse arrini në moshën e mesme dhe ndjeni se truri juaj po ngadalësohet, kjo mund të jetë vetëm në kokën tuaj. Sepse në fakt nuk është në kokën tuaj.
Një studim i ri nga Gjermania zbuloi se truri i njeriut zakonisht qëndron i shpejtë si zakonisht në të 60-at e një personi, që do të thotë se ajo që ne e perceptojmë si ngadalësim është në fakt koha e reagimit të trupit, e penguar nga faktorë të jashtëm.
Truri, mosha dhe rënia mendore
Në studimin e publikuar në revistën Nature Human Behaviour, studiuesit thonë se rritja më pak impulsive me moshën, e cila fillon në të 20-at, na ka bërë tradicionalisht të besojmë se truri ynë po ngadalësohet.
Studimet e mëparshme kanë sugjeruar gjetje të ngjashme, por nuk po shikonin saktësisht të gjithë pamjen, sipas studiuesit kryesor Mischa von Krause, PhD, nga Instituti i Psikologjisë i Universitetit të Heidelberg.
“Hulumtimi ynë tani tregon se ky ngadalësim nuk është për shkak të një reduktimi të shpejtësisë së përpunimit konjitiv,” tha von Krause për US News and World Report. “Deri në moshën madhore, shpejtësia e përpunimit të informacionit në rastet që studiuam mezi ndryshon.”
Shkencëtarët analizuan të dhënat nga më shumë se 1.2 milionë njerëz që morën pjesë në një eksperiment në internet që mat kohën e reagimit ndaj një testi truri. Pjesëmarrësve iu kërkua të kategorizojnë fjalët dhe imazhet që ndezin në një ekran duke shtypur tastin e duhur.
Por procesi i vendosjes se cili çelës ishte i saktë nuk u ngadalësua derisa pjesëmarrësit arritën 60 vjeç. Gjetjet e hulumtimit sugjerojnë se trupi dhe truri ynë nuk janë domosdoshmërisht përgjegjës për çfarëdo rënie mendore që mendojmë se fillon me moshën madhore.
“Ne mund t’i shpjegojmë reagimet më të ngadalta me faktin se njerëzit bëhen më të kujdesshëm në vendimet e tyre me rritjen e moshës, d.m.th., ata përpiqen të shmangin gabimet,” tha von Krause për botimin. “Në të njëjtën kohë, edhe proceset motorike si shtypja e tasteve të përgjigjes në një eksperiment, ngadalësohen me rritjen e moshës.”
Truri i shëndetshëm mbetet efektiv deri në pleqëri
James Giordano, PhD, profesor i neurologjisë dhe biokimisë në Universitetin Georgetown, tha për Healthline se një tru i shëndetshëm mund të mbetet plotësisht i aftë për pjesën më të madhe të jetëgjatësisë së një personi.
“Në fakt, ndërsa plakemi, nyjet dhe rrjetet nervore të formuara gjatë gjithë jetës sonë mund të bëhen më efikase në aftësinë e tyre për të lidhur përvojën e mëparshme dhe aktuale me vendimet parashikuese,” tha Giordano.
Ai tha se ka dy koncepte shumë të rëndësishme që zbatohen për aftësitë e rrjetit të trurit: efektiviteti dhe efikasiteti.
“E para është se ‘qelizat nervore që ndizen së bashku, lidhen së bashku’, që do të thotë se nyjet dhe rrjetet neurologjike formohen si pasojë e angazhimit dhe përdorimit,” tha Giordano për Healthline.
“Së dyti, është se ‘nëse nuk e përdor, ke tendencën ta humbasësh’. Me përvojën e jetës që vjen me plakjen, ne formojmë dhe forcojmë disa rrjete neurologjike dhe ndërkohë që mbajmë shumë — të tilla si ato të përfshira në performancë, detyrave dhe aftësive themelore dhe koncepteve bazë që janë pjesë e repertorëve të jetës sonë – lidhjet e tjera të rrjetit dobësohen me mospërdorimin.”
Por vetëm për shkak se ne kalojmë nëpër periudha mosveprimi nuk do të thotë se truri nuk mund të përmirësohet.
“Lajmi i mirë është se një tru i shëndetshëm ruan pjesën më të madhe të kapacitetit të tij për të rivendosur dhe formuar lidhjen e nyjeve dhe rrjeteve gjatë gjithë jetës, deri në pleqëri,” tha Giordano për Healthline. “Kjo thjesht kërkon stimujt e nevojshëm për t’i mbajtur këta mekanizma dhe procese të angazhuara në mënyrë aktive.”
“Kjo është arsyeja pse “shëndeti i trurit” gjatë gjithë jetës është kaq i rëndësishëm,” tha ai.
Dr. Bradley Katz, një profesor dhe neuro-oftalmolog në Universitetin e Utah, tha për Healthline se çfarë mendojmë si mirëmbajtje trupi, ndihmon edhe trurin tonë. Katz tha se reflekset më të ngadalta fizike mund të bëjnë që trupi ynë të veprojë më ngadalë në përgjigje të prodhimit mendor të trurit tonë.
“Të mbajmë trurin tonë në formë të mirë ndërsa plakemi nuk do të thotë vetëm të mësojmë gjëra të reja ose të plotësojmë fjalëkryqe apo të zgjidhim ushtrime për ta mbajtur trurin të stimuluar. Do të thotë gjithashtu të mbajmë një dietë të shëndetshme për të mbështetur shëndetin e trurit tonë dhe shëndetin tonë të përgjithshëm fizik, duke ushtruar rregullisht, duke lënë duhanin dhe duke kontrolluar nivelet e kolesterolit për të ruajtur rrjedhjen e mirë të gjakut në tru.” – Dr. Bradley Katz
Si ta mbani trurin tuaj të shëndetshëm
Dr. Verna R. Porter është neurologe dhe drejtoreshë e programeve për sklerozën, sëmundjen e Alzheimerit dhe çrregullimet neurokonjitive në Qendrën Shëndetësore të Trurit të Paqësorit, Qendrën Mjekësore Providence Saint John në Santa Monica, Kaliforni.
Porter tha për Healthline se ka disa mënyra themelore për ta mbajtur trurin tuaj të shëndetshëm gjatë gjithë jetës:
· Ushtrohuni 30 deri në 45 minuta në ditë, 4 deri në 5 ditë në javë. Kjo mund të zvogëlojë rrezikun e zhvillimit të sëmundjes së Alzheimerit deri në 50%.
· Qëndroni të angazhuar në shoqëri. Mbajtja e një rrjeti të fortë të familjes dhe miqve është shumë e rëndësishme për shëndetin.
· Konsideroni dietën “MIND”, e cila është e lidhur me një rrezik të reduktuar të rënies njohëse dhe sëmundjes Alzheimer.
Dieta MIND ka 15 komponentë diete, duke përfshirë 10 grupe ushqimesh “të shëndetshme për trurin”: perime me gjethe jeshile, perime të tjera, arra, manaferra, fasule, drithëra, peshk, shpendë, vaj ulliri dhe resveratrol, një suplement që rrjedh nga vera e kuqe.
Porter tha se stimulimi mendor është jetik, siç është gjumi cilësor dhe menaxhimi i stresit.
“Stresi kronik ose i vazhdueshëm në fakt mund të çojë në rënien e qelizave nervore dhe madje edhe vdekjen, e cila mund të shfaqet si atrofi (tkurrje në madhësi) e zonave të rëndësishme të kujtesës në tru,” tha Porter për Healthline.
“Mosfunksionimi dhe degjenerimi i qelizave nervore nga ana tjetër rrit rrezikun e sëmundjes së Alzheimerit dhe sklerozës. Angazhohuni në teknikat e relaksimit… Studimet kanë treguar se meditimi i rregullt, lutja, reflektimi dhe praktikat fetare mund të zvogëlojnë efektet e dëmshme të stresit në tru”, tha Porter.
Burimi: Healthline
