Duke parë mbrapa, do të kisha dashur të kisha lexuar histori se si ishin rritur sipërmarrësit – jo vetëm Bill Gates dhe Steve Jobs, por njerëz me të cilët ne mund të identifikoheshim.
Sipërmarrësit, për mendimin tim, nuk janë vetëm themelues të bizneseve fitimprurëse. Janë njerëz rezistentë, punëtorë që nisin diçka, që dalin me ide dhe i sjellin në jetë, që e kthejnë pasionin në projekte.
Ndërsa hulumtoja dhe shkruaja librin tim, “Rritja e një sipërmarrësi“, intervistova 70 prindër që rritën të rritur shumë të suksesshëm. Këtu janë katër rregullat e tyre të vështira të prindërimit që i dallojnë ata nga shumica e të tjerëve:
1. Jepini fëmijëve pavarësi ekstreme
Susan dhe Anne Wojcicki janë dy motra jashtëzakonisht të suksesshme. Susan, menaxherja e parë e marketingut e Google, u bë CEO i saj në 2014. Anne bashkëthemeloi 23andMe, një kompani gjenomike dhe bioteknike.
Kur fola me nënën e tyre Esterin, ishte e qartë se vajzat e saj u rritën duke e ditur se ajo u besonte atyre që të silleshin me përgjegjësi.
Vajzave iu dha liria që disa prindër, veçanërisht sot, do ta pengonin. “Unë u dhashë fëmijëve të mi mundësinë të ishin shumë të pavarur që herët,” më tha Esteri. “Kam pasur tre fëmijë në katër vjet dhe pa ndihmë, ndaj i kam vënë në punë nga nevoja.”
Fëmijët e saj e donin atë ndjenjë lirie. “Unë mendoj se u dha atyre shumë besim,” tha ajo. “Nëna ime jetonte në Los Anxheles dhe unë do ta fusja vajzën time pesëvjeçare në një avion vetëm – me një etiketë emri në qafë – për të vizituar gjyshen e saj në L.A.”
Edhe nëse keni frikë t’u jepni fëmijëve tuaj atë lloj lirie që Esteri u dha vajzave të saj, ajo tha se “ju mund t’u jepni atyre gjëra për të bërë nëpër shtëpi për të kontribuar në familje, si punët për t’i bërë ata përgjegjës dhe për të zhvilluar besimin e tyre.”
2. Edukoni në mënyrë aktive dhembshurinë
Fëmijët, prindërit e të cilëve u tregojnë se si ndihesh kur ndihmon të tjerët që janë në vështirësi, qoftë në të gjithë botën apo në tavolinën e kuzhinës, marrin një fillim zhvillimi të pikëpamjes së dhembshurisë.
Scott Harrison është themeluesi i charity: water, një organizatë jofitimprurëse që restauron dhe mirëmban puset për t’u dhënë njerëzve akses të qëndrueshëm në ujë të pastër. Në vetëm 15 vjet, charity: water ka financuar 60,000 projekte në 29 vende në zhvillim, ka sjellë ujë të pastër për 12 milionë njerëz dhe ka mbledhur pothuajse gjysmë miliardë dollarë për kauzën.
Para se të vdiste nëna e Scott-it, Joan, më tha se suksesin e tij ia atribuonte themelit të prindërimit që ajo kishte ngritur më herët, të ndërtuar mbi komunitetin shpirtëror, disiplinën dhe punën e palodhur.
Kur ai ishte në shkollën fillore dhe të mesme, ajo e ndihmonte të zgjidhte rrobat, librat dhe lodrat e tij dhe ato ua jepte disa fëmijëve që mund t’i përdornin ato.
Ndërgjegjësimi i hershëm i problemeve të njerëzve të tjerë mund t’i inkurajojë fëmijët të fillojnë të bëjnë pyetje sipërmarrëse: “A duhet të jenë vërtet gjërat kështu?” “Si mund t’i përmirësoj ato?”
3. Mirëpritni dështimin herët dhe shpesh
Nia Batts bashkëthemeloi Detroit Blows, një shërbim gjithëpërfshirës, jo toksik për flokët dhe bukurinë. Nia-n e takova rreth 10 vjet më parë kur ajo punonte në Viacom.
Kur e pyeta se si mori guximin për të lënë punën e saj të sigurt dhe për të filluar diçka nga e para, ajo tha se kjo ndodhi sepse ajo mësoi meritat e dështimit herët dhe shpesh kur ishte e vogël.
“Mamaja ime ishte një avokate. Shumicën e herëve ajo fitoi, ndonjëherë humbi”, tha Nia. “Mbaj mend që babai im më pyeste shpesh: “Ku dështove sot?” “Më pyeste kur isha e vogël dhe më çonte ose më merrte nga shkolla; më pyeste kur isha në kolegj; dhe më pyeste më shpesh kur fillova të punoja.”
Kam parë kaq shumë prindër që përpiqen t’i shpëtojnë fëmijët e tyre nga dështimi. Por prindërit e Nias donin të siguroheshin që të krijonin një mjedis ku ishte në rregull të dështonte. “Mendoj se ata ishin të emocionuar për të parë procesin që shpalosej ndërsa unë u rrita dhe e mësova atë mësim. Babai im më mësoi se në plagët e tua qëndrojnë dhuratat e tua dhe në dështimet e tua qëndrojnë mundësitë e tua”, tha ajo.
4. Lëreni kontrollin dhe drejtoni duke ndjekur
Fëmijëve u duhet kohë për të zbuluar rrugët e tyre. Shumë përjetojnë periudha kur është e paqartë se ku po shkojnë. Në këtë situatë, disa prindër mund t’i shohin fëmijët e tyre si të humbur. Por prindërit e fëmijëve që rriten për t’u bërë sipërmarrës kanë më shumë gjasa t’i shohin fëmijët e tyre si eksplorues.
Këtu është pjesa e vështirë për shumë prindër: Nëse doni të rritni një sipërmarrës, duhet të udhëhiqni duke ndjekur, pavarësisht se ku dëshiron të shkojë fëmija juaj.
Kenneth Ginsburg, autor i “Ndërtimi i elasticitetit tek fëmijët dhe adoleshentët“, jep këtë këshillë: “Të largohesh nga rruga është një sfidë. Ne duam të ndihmojmë, rregullojmë dhe udhëzojmë fëmijët. Por duhet t’i kujtojmë vetes se kur i lejojmë t’i kuptojnë gjërat vetë, ne i komunikojmë këtë: “Unë mendoj se je kompetent dhe i mençur“.
Ata mund të mos përfundojnë me një karrierë që keni pasur në mendje, por nëse janë në gjendje të ndjekin pasionin e tyre, ata do të jenë të lumtur dhe të përmbushur. Dhe a nuk është kjo ajo që të gjithë prindërit duan për fëmijët e tyre?
