Këshilli i Bashkëpunimit Rajonal (RCC) paraqet edicionin 2021 të Barometrit Ballkanik – sondazhi vjetor i qytetarëve të Ballkanit Perëndimor dhe perceptimet e biznesit. Analiza e rezultateve siguron një pasqyrë të detajuar të trendeve dhe evolucionit të qëndrimeve të mijëra qytetarëve dhe bizneseve të rajonit nëpër tema socio-ekonomike që ndikojnë në jetën e tyre të përditshme. Për shkak të këtij ushtrimi afatgjatë, monitorimi i ndjenjës publike ka provuar edhe një herë se ka rëndësi të madhe për të kuptuar qëndrimet e qytetarëve dhe bizneseve ndaj situatës aktuale, si dhe pritjet për rimëkëmbjen e rajonit pas pandemisë.
Duke reflektuar mbi rreziqet e mundshme të pandemisë në të ardhmen dhe kërcënimet dhe masat zbutëse të lidhura, pikëpamjet janë të ndryshme. Dy të tretat nuk besojnë se masat fiskale dhe ekonomike të qeverive kanë një ndikim pozitiv dhe pothuajse katër në dhjetë të anketuar i konsiderojnë masat anti-pandemike të dëmshme për ekonomitë e tyre. Duke pasur parasysh ndikimin ekonomik të pandemisë, nuk është për t’u habitur që rimëkëmbja ekonomike është një përparësi – mbi përparimin shoqëror, shëndetin dhe mirëqenien dhe mbrojtjen e mjedisit – për më shumë se gjysmën e popullsive.
Gjashtë në dhjetë gjejnë të justifikuara kufizimet e lirive civile të imponuara nga qeveritë në përpjekjet e tyre për të frenuar pandeminë. Përveç kësaj, më shumë njerëz u besojnë qeverive të tyre për të marrë vendimet e duhura në të ardhmen sesa jo. Në lidhje me rolin e aktorëve të jashtëm në përpjekjet anti-pandemike, BE shihet si më mbështetësja kryesore për rajonin e Ballkanit Perëndimor, e ndjekur nga Kina, Turqia dhe Rusia.
Në përgjithësi, skepticizmi mbi ndikimin pozitiv të masave fiskale dhe ekonomike të qeverive ndahet nga 40% e të anketuarve, ndërsa pesimizmi dhe optimizmi ndahen përkatësisht me 27% dhe 26%. Niveli më i lartë i skepticizmit ndahet në Kosovë (54%) dhe më i ulët në Serbi (33%). Me 46% dakord që masat fiskale dhe ekonomike të qeverisë së tyre do të kenë një ndikim pozitiv, kjo e fundit është ekonomia ku optimistët janë më të shumtë se skeptikët dhe pesimistët. Krahasuar me ekonomitë e tjera, Bosnja dhe Hercegovina ka pjesën më të lartë të pesimistëve (40%) dhe përqindjen më të ulët të optimistëve (12%).
Në përgjithësi, kufizimet në liritë civile të vendosura nga qeveritë në përpjekjet e tyre për të frenuar pandeminë justifikohen me 62%.
Shqipëria dhe Kosova kanë pjesën më të lartë të të anketuarve miratues ndaj kufizimeve (76% dhe 69%, respektivisht), ndërsa Bosnja dhe Hercegovina ka më të ultën (49%).
Në përgjithësi, mbi një e treta e pjesëmarrësve (38%) në rajon mendojnë se kufizimet e shkaktuara nga pandemia dëmtojnë ekonomitë. Kjo përqindje është më e larta në Shqipëri (56%) dhe më e ulta në Serbi (24%).
Në përgjithësi, rimëkëmbja ekonomike shihet si përparësia kryesore nga një diferencë e gjerë prej 56% e të anketuarve, e ndjekur nga shëndeti dhe mirëqenia (29%), përparimi shoqëror (14%) dhe mbrojtja e mjedisit (2%). Rimëkëmbja ekonomike është përparësia kryesore për 71% të të anketuarve në Kosovë dhe 46% në Serbi. Shëndeti dhe mirëqenia kryesojnë listën në Shqipëri dhe Serbi (36% në të dy). Përparimi shoqëror është një përparësi kryesore për një të pestën e të anketuarve në Bosnjë dhe Hercegovinë (20%), për dallim nga vetëm 6% e atyre në Kosovë.
Kthimi në nivelin e besimit te qeveritë, kësaj here në kontekstin e përgjigjes së tyre ndaj COVID-19, perspektivat e së ardhmes janë më optimiste në të gjitha ekonomitë krahasuar me situatat e tjera dhe fushat e politikave të paraqitura diku tjetër në këtë raund. Në përgjithësi, 45% e të anketuarve u besojnë qeverive të tyre që marrin vendimet e duhura në të ardhmen, ndërsa 13% nuk kanë një mendim ose nuk pranojnë të merren me këtë pyetje. Serbia ka pjesën më të lartë të të anketuarve (62%) që u besojnë qeverive të tyre për këtë, për dallim nga Bosnja dhe Hercegovina (ku 61% nuk u besojnë qeverive të tyre). Mbi një e katërta në Kosovë (26%) nuk kanë një mendim ose nuk kanë pranuar të ndajnë një të tillë.
Në përgjithësi, 56% e popullsisë së sondazhit janë të gatshëm t’i nënshtrohen imunizimit anti-COVID-19, në krahasim me 42% që nuk janë të gatshëm ta bëjnë këtë. Kjo pjesë e kategorisë së fundit të të anketuarve është më e larta në Bosnjë dhe Hercegovinë (52%) dhe më e ulta në Kosovë (22%). Ndërkohë që (78%) e të anketuarve në Kosovë duan ta bëjnë vaksinën.
Në përgjithësi, nga ata që refuzojnë t’i nënshtrohen imunizimit kundër COVID-19, 57% kanë frikë nga efektet anësore, 19% e konsiderojnë atë joefektive dhe 8% nuk e shohin veten të ekspozuar ndaj infeksionit. Fraksioni i të anketuarve që pretendojnë të jenë ‘kundër vaksinave në përgjithësi’ është mjaft i lartë (13%). Në ekonomitë individuale, 65% e atyre që refuzojnë të vaksinohen në Kosovë janë të shqetësuar për efektet anësore, ndërsa ky numër qëndron në 50% në Bosnjë dhe Hercegovinë, dhe 18% e të anketuarve janë kundër vaksinave. Një në katër në Republikën e Maqedonisë së Veriut e gjen vaksinën joefektive.
Burimi: Këshilli i Bashkëpunimit Rajonal
