Përpara të premtes, 13 shtete kishin ligje të krijuara për të hyrë në fuqi dhe për të nxjerrë jashtë ligjit abortin pas një ndryshimi të Roe. Ndalime të tilla tani janë në fuqi në Kentucky, Louisiana, Missouri, Oklahoma dhe South Dakota, apriten së shpejti në Mississippi, North Dakota, Utah dhe Wyoming. Ndalimet në Idaho dhe Tenesi mund të pasojnë pas 30 ditësh, dhe Teksas menjëherë pas kësaj.
“Shtetet që po përpiqen të kufizojnë abortin që nga momenti i konceptimit – madje as nga momenti i shtatzënisë, siç do ta përcaktonte profesioni mjekësor – mund të përpiqen të sfidojnë planin B, pilulat e emergjencës, potencialisht edhe DIU,” tha Wendy Parmet, drejtore e Qendrës për Politikat Shëndetësore dhe Ligjin në Universitetin Northeastern.
Ato forma të kontrollit të lindjes mund të jenë një objektiv më i lehtë për kufizime sesa pilulat tradicionale të kontrollit të lindjes, tha ajo, sepse ato parandalojnë implantimin – kur një vezë e fekonduar ngjitet në mitër – përveç fekondimit. Disa njerëz tashmë i konsiderojnë ato medikamente që nxisin abortin për këtë arsye.
Vendimi i Gjykatës së Lartë nuk ndikon drejtpërdrejt në aksesin në kontraceptivë. Përkundrazi, ekspertët parashikojnë që shtetet, qarqet apo edhe prokurorët individualë që duan të ndalojnë Planin B ose DIU-të, tani mund të besojnë se kanë “bekimin e Gjykatës së Lartë” pas tyre, tha Parmet.
Mendimi i përbashkët nga gjyqtari Clarence Thomas të premten madje sugjeroi që Gjykata e Lartë duhet të “rishqyrtojë” vendimet e tjera të kaluara, duke përfshirë Griswold kundër Connecticut, një çështje e vitit 1965 që u jepte çifteve të martuara të drejtën për të blerë dhe përdorur kontraceptivë. Opinioni i shumicës, megjithatë, tha se vendimi nuk duhet të vërë në pikëpyetje precedentë të tjerë.
A është nën kërcënim kontrolli i lindjes?
Sipas mendimit të tij, Thomas shprehu skepticizëm rreth doktrinës së procesit të rregullt ligjor, i cili i referohet fuqisë së gjykatës për të mbrojtur të drejta të caktuara, edhe nëse të drejtat nuk përmenden në mënyrë eksplicite në Kushtetutë. Kontracepsioni bën pjesë në këtë kategori.
“Unë mund t’ju siguroj se në shekullin e 18-të kur hartuan Kushtetutën, gratë nuk ishin pjesë e trupit politik. Ato nuk votonin. Nuk ishin në tryezë duke sugjeruar modifikime,” tha Khiara M. Bridges, një profesoreshë e ligjit në Universitetin e Kalifornisë, Berkeley.
Pra, gjykata ka shumë liri veprimi për të interpretuar se si Kushtetuta mund të ketë trajtuar aksesin në kontracepsion, shpjegoi ajo.
“Janë të gjitha implikimet e vendimit të Dobbs që na bëjnë të arsyeshëm të kemi frikë për aksesin e kontracepsionit në të ardhmen,” tha Bridges.
Pyetja më e menjëhershme, megjithatë, është nëse mund të bëhet një rast që ndalimet aktuale të abortit mbulojnë edhe metodat e kontracepsionit që parandalojnë shtatzëninë pas fekondimit.
“Nuk do të habitesha nëse ndonjë prokuror vendas, qoftë një besimtar i zellshëm apo kërkues i titullit, përpiqet të bëjë emër duke u përpjekur të ndjekë ndonjë mjek ose klinikë të Planifikimit Prindëror për shkeljen e ligjit shtetëror të abortit duke dhënë kontracepsion urgjent.” – tha Parmet.
Nga atje, shtoi ajo, ne mund të “shohim ndjekje penale të kopjuara” nëse kjo përpjekje ligjore do të ketë sukses.
Është gjithashtu e mundur, tha Bridges, që disa shtete mund të përpiqen të klasifikojnë Planin B ose DIU-të si abortues, ndërsa shtetet interpretojnë ligjet kundër abortit prej dekadash që tani mund të kthehen në fuqi.
“Një legjislativ mund të bëjë të qartë në mënyrë proaktive se kur thonë abort, nënkuptojnë të gjitha pajisjet që parandalojnë implantimin,” tha Bridges.
Një sinjal për shtetet nga Gjykata e Lartë
Parmet tha se nuk priste që Griswold kundër Connecticut të sfidohej menjëherë dhe as nuk priste ndalime të përhapura për kontrollin e lindjes.
“Unë nuk mendoj se një legjislaturë do të jetë e shpejtë për të përqafuar heqjen e të gjithë kontraceptivëve,” tha ajo.
Por Bridges tha se vendimet e fundit të gjykatës kanë dërguar një mesazh për ligjvënësit konservatorë të shtetit.
“Nëse Partia Republikane vendos që dëshiron të merret me kontracepsionet më pas, Gjykata e Lartë ka dhënë në thelb çdo shenjë në botë se nuk do të qëndrojë në rrugën e Partisë Republikane,” tha ajo.
Siç e sheh Parmeti, gjykata ka treguar se është “e gatshme të përmbysë precedentin me braktisje“. Dhe duke bërë këtë, shtoi ajo, gjyqtarët kanë ngritur pyetje për të ardhmen e të drejtave të tjera të krijuara prej kohësh.
“Gjykata e Lartë sapo lëshoi sot – cila është klishe e momentit? Kutia e Pandorës? Një kanaçe me krimba?” tha Parmeti. “Nëse ata mendonin se po zgjidhnin polemikat, nëse mendonin se po sqaronin gjërat, ata thjesht i kanë bërë shumë gjëra shumë më të pasigurta.”
