“Jemi kthyer në kohët e vjetra” pasi kërkesa për dru zjarri po rritet për shkak të mungesës së gazit.
Jo shumë larg aeroportit Tempelhof të Berlinit, Peter Engelke po vendos një portë të re sigurie në magazinën e tij për shkak të shqetësimeve për njerëzit e dëshpëruar që grabitin stoqet e tij. Aseti i çmuar në rrezik është druri i zjarrit.
Veprimet e Engelke pasqyrojnë ankthin në rritje në të gjithë Evropën, ndërsa kontinenti po përgatitet për mungesat e energjisë, dhe ndoshta edhe ndërprerjet e saj, këtë dimër. Sabotimi i dukshëm i gazsjellësit Nord Stream është shenja më e fundit e pozicionit kritik të rajonit teksa Rusia pakësoi furnizimet prej sanksioneve të luftës në Ukrainë.
Në një samit në Pragë të premten, udhëheqësit e Bashkimit Evropian nuk arritën të bien dakord për një kufi të çmimit të gazit mes shqetësimeve se çdo lëvizje e tillë mund të kërcënojë furnizimet në rajon. Deri në 70% të ngrohjes evropiane vjen nga gazi natyror dhe energjia elektrike, dhe me furnizimet ruse të reduktuara në mënyrë drastike, druri – tashmë i përdorur nga rreth 40 milionë njerëz për ngrohje – është bërë një mall i kërkuar.
Çmimet për peletin e drurit janë dyfishuar pothuajse në 600 euro për ton në Francë dhe ka shenja të blerjes në panik. Hungaria madje shkoi aq larg sa ndaloi eksportet e peletit dhe Rumania uli çmimet e druve të zjarrit për gjashtë muaj. Ndërkohë, sobave me dru tani mund t’ju duhen muaj për t’u dorëzuar.
Përveç shqetësimeve për mungesat, kriza energjitike po intensifikon një rritje të shpenzimeve të jetesës, me inflacionin e eurozonës duke arritur shifra dyshifrore për herë të parë në shtator. Shumë familje në të gjithë rajonin po përballen gjithnjë e më shumë me zgjedhjen midis ngrohjes dhe gjërave të tjera thelbësore.
“Jemi kthyer si në kohët e vjetra kur njerëzit nuk e ngrohnin të gjithë shtëpinë,” tha Nic Snell, drejtor menaxhues në shitësin britanik me shumicë të druve të zjarrit, Certainly Wood. “Ata uleshin rreth zjarrit dhe do të përdornin nxehtësinë e sobës për t’u ngrohur dhe më pas shkonin në shtrat. Do të ketë shumë më tepër raste si ky këtë dimër.”
Trendi ka sjellë një lulëzim të kërkesës për Gabriel Kakelugnar AB, një prodhues i sobave me pllaka të nivelit të lartë që kushtojnë mesatarisht 86,000 korona suedeze (7,700 dollarë). Stufat mund ta mbajnë dhomën të ngrohtë për 24 orë për shkak të strukturës së tyre të ndërlikuar duke përdorur kanale të ndryshme që mbajnë dhe shpërndajnë nxehtësinë.
“Gjatë pandemisë, njerëzit filluan të investojnë më shumë në shtëpitë e tyre. Kjo sigurisht që tani është përshkallëzuar, “tha Jesper Svensson, pronar dhe drejtor menaxhues i kompanisë që ndodhet më pak se një orë me makinë nga reaktori më i madh bërthamor i Suedisë.
Porositë janë rritur më shumë se katër herë dhe klientët tani duhet të presin deri në mars për dorëzim, krahasuar me katër javë më parë.
Për shumë evropianë, shqetësimi kryesor është të bëjnë gjithçka që duhet për të qëndruar ngrohtë në muajt e ardhshëm. Shqetësimi është bërë gjithnjë e më i ngutshëm, ndërsa i ftohti i dimrit po afrohet dhe dëshpërimi për ngrohje mund të krijojë probleme shëndetësore dhe mjedisore.
“Ne jemi të shqetësuar se njerëzit thjesht do të djegin atë që u vjen në dorë,” tha Roger Sedin, kreu i njësisë së cilësisë së ajrit në Agjencinë Suedeze të Mbrojtjes së Mjedisit, duke paralajmëruar kundër ventilimit të dobët dhe përpjekjes për të djegur dru zjarri të lagësht. “Ne mund të shohim nivele shumë të larta ndotjeje kur kemi njerëz që djegin dru të cilët nuk dinë ta bëjnë atë siç duhet.”
Grimcat mund të përfundojnë thellë në mushkëri dhe të shkaktojnë sulme në zemër, goditje në tru dhe astmë, tha ai, duke shtuar se rreziku është veçanërisht i mprehtë në zonat urbane.
“Duhet të mendoni për fqinjët tuaj,” tha Sedin.
Mospërvoja është gjithashtu e dukshme në Gjermani, ku shoqata e oxhakpastruesve të vendit po përballet me një lumë kërkesash për të lidhur soba të reja dhe të vjetra, dhe klientët po pyesin për djegien e bajgave të kuajve dhe karburanteve të tjera të panjohura.
Ka edhe shenja të grumbullimit. Në Francë, Frederic Coirier, drejtor ekzekutiv i Poujoulat SA, i cili prodhon kanalet e oxhaqeve dhe lëndë djegëse druri, tha se disa klientë kanë blerë dy ton fishekë druri, kur normalisht më pak se një ton mjafton për të ngrohur një shtëpi për një vit.
“Njerëzit janë të dëshpëruar për dru dhe po blejnë më shumë se zakonisht,” tha Trond Fjortoft, themelues dhe CEO i shitësit norvegjez të drurit, Kortreist Ved. “Zakonisht kërkesa ndodh kur moti fillon të ftohet, dhe dikush thotë, ‘oh, duhet të porosisim pak dru’. Këtë vit, kërkesa filloi në qershor rreth kohës kur Rusia shkurtoi furnizimet me gaz“.
Në Berlin, kriza krijon jehona shqetësuese që pas Luftës së Dytë Botërore. Me mungesën e gazit, banorët prenë pothuajse të gjitha pemët në parkun qendror Tiergarten për ngrohje.
Ndërsa berlinezët nuk po shkojnë në ekstreme të tilla tani, shqetësimet për të qëndruar ngrohtë janë përhapur. Engelke jo vetëm që vendosi një portë shtesë sigurie për të mbrojtur trungjet, briketat e qymyrit dhe vajin për ngrohje, por gjithashtu iu desh të ndalonte marrjen e klientëve të rinj.
“Ne po e presim dimrin me shqetësim të madh,” tha ai.
