Organizata Botërore e Shëndetësisë e shpalli linë e majmunëve një emergjencë shëndetësore globale të shtunën, duke sinjalizuar një përgjigje më të madhe globale ndaj një shpërthimi që është përhapur në të paktën 75 vende në vetëm disa javë. (Lexo: Cfarë është lija e majmunëve)
Dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus, drejtori i përgjithshëm i OBSH-së, ndërmori hapin e pazakontë duke shpallur një emergjencë globale brenda dy vitesh.
“Ne kemi një shpërthim që është përhapur me shpejtësi në mbarë botën përmes mënyrave të reja të transmetimit, për të cilat ne kuptojmë shumë pak”, u tha ai gazetarëve.
Megjithatë, ai tha se ishte ende shqetësuese kryesisht për burrat homoseksualë.
“Edhe pse po deklaroj një emergjencë të shëndetit publik me shqetësim ndërkombëtar, për momentin ky është një shpërthim që është i përqendruar tek meshkujt që kryejnë marrëdhënie seksuale me meshkuj, veçanërisht ata me partnerë të shumtë seksualë”, tha ai. “Kjo do të thotë se ky është një shpërthim që mund të ndalet me strategjitë e duhura në grupet e duhura.”
Emërtimi i një “urgjence të shëndetit publik me shqetësim ndërkombëtar” aktualisht po përdoret vetëm nga organi global i shëndetit për Covid-19 dhe poliomielitin. Ka të ngjarë të hapë rrugën për një bashkëpunim më të madh ndërkombëtar për vaksinat dhe kërkimin, dhe një rritje të fondeve për vendet që luftojnë me shpërthimin.
Dr. Tedros e injoroi komitetin e tij të ekspertëve pasi nëntë votuan kundër përcaktimit dhe vetëm gjashtë pro.
Mark Ecclestone Turner, profesor i ligjit global të shëndetit në King’s College në Londër, e përshkroi vendimin si “të paprecedentë“.
“Unë mendoj se është një hap i rëndësishëm,” tha ai për Daily Telegraph. “Drejtorët e mëparshëm të përgjithshëm – përfshirë Tedros – kanë ndjekur këshillat e Komitetit të Emergjencave edhe kur ato këshilla kanë qenë dukshëm të dobëta. Pyetja themelore tani është: çfarë do të ndodhë më pas? Gjithmonë janë bërë pyetje se çfarë arrin në praktikë një deklaratë emergjente e shëndetit publik me shqetësim ndërkombëtar.”
Një PHEIC (emergjencë e shëndetit publik me shqetësim ndërkombëtar) është deklaruar vetëm gjashtë herë më parë – duke përfshirë Ebola dhe Zika, dhe është një alarm për të inkurajuar vendet që të bëjnë më shumë për ta trajtuar atë në vend që të shtojnë ndonjë financim më specifik.
Lajmi vjen vetëm disa ditë pasi Shërbimi Kombëtar i Shëndetit njoftoi se kishte rritur programin e tij të vaksinimit për të luftuar sëmundjen, e cila ka infektuar më shumë se 2200 njerëz në Mbretërinë e Bashkuar dhe dhjetëra mijëra të tjerë në mbarë botën.
Shtetet e Bashkuara njoftuan të premten se kishin zbuluar rastet e para të virusit te fëmijët. Të dy rastet nuk ishin të lidhura dhe me gjasë ishin rezultat i transmetimit në familje, tha Qendra për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjeve (CDC).
Virusi i lisë së majmunit ka qenë prej kohësh endemik në Afrikë, por pak dihet se si manifestohet. Me përhapjen spirale të shpërthimit të Britanisë, ekspertët e shëndetit kanë kërkuar të mësojnë më shumë.
Studimi i parë i llojit të tij të virusit, i drejtuar nga NHS, zbuloi se lija e majmunit shkakton ënjtje të trurit dhe konvulsione në një në 50 njerëz.
Në një studim të botuar me shpejtësi, ekspertët e shëndetit nga OBSH, UKHSA, NHS, Universiteti i Kembrixhit dhe më shumë analizuan literaturën shkencore për të vlerësuar se sa të zakonshme janë simptomat neurologjike dhe psikiatrike.
Ata zbuluan se më shumë se gjysma e pacientëve vuajnë nga mialgjia dhe dhimbje koke, një e treta lodhet dhe rreth një në 50 vuan nga konvulsione, konfuzion dhe encefalit, një ënjtje e trurit që mund të jetë fatale.
Analiza e më shumë se 1,700 studimeve çoi në nxjerrjen e të dhënave nga 19 projekte, duke përfshirë të dhëna për më shumë se 1,500 njerëz.
“Ka prova paraprake për një sërë paraqitjesh neurologjike dhe psikiatrike të lisë së majmunit, duke filluar nga simptomat neurologjike të raportuara zakonisht dhe jospecifike (mialgji dhe dhimbje koke) deri te komplikimet neurologjike më të rralla por më të rënda, të tilla si encefaliti dhe krizat,” shkruajnë studiuesit.
“Shumica dërrmuese” e rasteve janë te meshkujt homoseksualë dhe biseksualë, sipas OBSH-së, dhe Agjencia e Sigurisë Shëndetësore e Mbretërisë së Bashkuar (UKHSA) dhe Komiteti i Përbashkët për Vaksinimet dhe Imunizimet (JCVI) kanë ftuar meshkuj homoseksualë që kanë disa partnerë, kanë qenë në vende të shpeshta seksi dhe kohët e fundit kanë pasur një sëmundje seksualisht të transmetueshme për të marrë vaksinën kundër lisë së majmunit, sepse ajo po përhapet kryesisht në rrjetet seksuale të meshkujve homoseksualë nëpërmjet kontaktit lëkurë me lëkurë.
Të dhënat nga më shumë se 500 pacientë britanikë zbuluan se 98% e rasteve janë meshkuj homoseksualë. Të dhënat zyrtare tregojnë se vetëm 14 gra janë infektuar, më pak se 1% e rasteve.
Burimi: The Telegraph
