“Gënjeshtra është pjesë e jetës së përditëshme,” thotë Robert Feldman, PhD, profesor i shkencave psikologjike dhe të trurit në Univeristetin Massachusetts në Amherst dhe autor i “Gënjeshtari i jetës tënde”. “Në një kuptim, gënjeshtrat janë lubrifikuesit që çojnë përpara jetë sociale,” thotë ai.
Por, për shumë njerëz gënjeshtrat sjellin shumë shqetësime. A mund t’i kuptojmë ato?
A e dinit se 18 përqind e gënjeshtrave mund të zbulohen me saktësi? Ekstrovertët gjithashtu tregojnë më shumë gënjeshtra sesa introvertët dhe të paktën 82 përqind e gënjeshtrave nuk kuptohen, sipas gazetës “Developmental Psychology”. Lajmi i mirë, sidoqoftë, është se njerëzit mund të përmirësojnë aftësitë e tyre për zbulimin e gënjeshtrave, duke i rritur ato në saktësi afërsisht 90 %. Por si t’ia filloni?
Një nga hapat e parë, sipas faqes së internetit “Science of People”, është duke u njohur me mënyrën se si dikush vepron në mënyrë tipike kur gënjen. Mund të jetë e vështirë të thuash kur dikush gënjen nëse nuk e di se si vepron ai ose ajo kur thonë të vërtetën.
Sidoqoftë, strategjitë e përdorura për të zbuluar një gënjeshtër ndonjëherë mund të jenë konfuze apo edhe konfliktuale. Për shkak të kësaj, para se të bëni një akuzë, sigurohuni që të mendoni dy herë – ose edhe tre herë për të qenë të sigurtë nëse vertet ia vlen të rrezikoni. Këtu është një listë e 10 shenjave kryesore që dikush gënjen:
1. Një ndryshim në zërin e tyreSipas Gregg McCrange, një ish-punonjës në pension i FBI, zëri i një personi ose mënyra e të folurit mund të ndryshojë kur ata thonë një gënjeshtër, siç raportohet në faqen e internetit të Real Simple. Ai së pari merr strategjinë e identifikimit të modeleve dhe mënyrave të rregullta të të folurit të një personi duke bërë pyetje tipike, të thjeshta, siç është emri i tyre ose ku ata jetojnë. Kjo i lejon atij të shohë çdo ndryshim në të folur ose mënyra, kur ai pyet pyetje më sfiduese.
2. Ata mund të përpiqen të qëndrojnë statik, duket e çuditshme, por të qenit në mënyrë të përkryer ose të qenit shumë i qetë mund të jetë një tregues që një person nuk po thotë të vërtetën. Siç thekson Reader Digest, një person i tillë mund të mbajë lëvizjet e tyre të minimizuara ose madje të tërheqë krahët dhe këmbët në drejtim të trupit të tyre, kryesisht si rezultat i tensionit ose nervozizmit. Mendoni për këtë – kur gjërat janë normale, njerëzit janë përgjithësisht më të qetë dhe mund të shfaqin më shumë rrjedhshmëri dhe lëvizje në trupin e tyre, por kur diçka është e tronditur, ato mund të bëhen të ngurtë ose të ngurtë në lëvizja e trupit.
3. Shprehjet e tyre trupore mund të mos përputhen me ato që shprehen me zë. Kur shihet një person i thotë dikujt tjetër se gjithçka është në rregull, kur gjuha dhe shprehjet e tij/saj të trupit shprehin qartë diçka ndryshe? Kjo mund të jetë një shenjë që ata nuk po e thonë të vërtetën, madje as për veten e tyre! Siç thekson faqja e internetit bifaloo.com, kur dikush është duke gënjyer kohën midis asaj që ata thonë dhe ato që po shprehin mund të jenë të fikura ose shprehjet e tyre mund të mos përputhen me fjalët e tyre – thjesht mendoni për një ‘faleminderit’ të sheshtë të shoqëruar me një fytyrë vrenjtur për një tufë lulesh të madhe – diçka nuk është në rregull! Shenja të tjera të mospërputhjes përfshijnë një person që tund kokën ‘jo’ ndërsa i përgjigjet ‘po’ një pyetjeje, raporton ScienceofPeople.com.
4. Gjuha e tyre mund të ndryshojë.Ata mund të përdorin gjuhë distancuese për t’u ndarë nga e vërteta, madje duke ndryshuar zgjedhjen e tyre të përemrave ndërsa flasin. «I keqvendosa paratë e saj», mund të bëhej «I keqvendosa ato paratë», ose ne rastet kur një personi i merret goja me shumë mundësi ai po thotë një gënjeshtër.
5. Drejtimi i syve të tyre.Disa njerëz që nuk po thonë të vërtetën mund të shikojnë majtas sepse mund të ndërtojnë përgjigje ose pamje në kokën e tyre. Kjo mund të jetë në kundërshtim me shikimin në të djathtë ose lart, ku sytë e njerëzve shpesh shkojnë kur përpiqen të kujtojnë një memorie dëgjimore ose vizuale. Sidoqoftë, drejtimi i syve mund të mos jetë treguesi më i besueshëm i një gënjeshtre./T.B.mendimi.al
