Gjermania paralajmëron për efektin Lehman nga reduktimet e gazit rus

Gjermania paralajmëroi se lëvizjet e Rusisë për të reduktuar furnizimet me gaz natyror të Evropës rrezikuan të shkaktonin një kolaps në tregjet e energjisë, duke tërhequr një paralele me rolin e Lehman Brothers në nxitjen e krizës financiare.

Me furnizuesit e energjisë që grumbullojnë humbje duke u detyruar të mbulojnë vëllimet me çmime të larta, ekziston rreziku i një efekti përhapës për ndërmarrjet lokale dhe klientët e tyre, duke përfshirë konsumatorët dhe bizneset, tha të enjten Ministri i Ekonomisë Robert Habeck pasi ngriti nivelin e rrezikut të gazit të vendit në faza e dytë më e lartë e “alarmimit“.

“Nëse ky minus bëhet aq i madh sa nuk mund ta mbajnë më, i gjithë tregu rrezikon të shembet në një moment,” tha Habeck në një konferencë shtypi në Berlin që u thirr në një njoftim të shkurtër. “Pra, një efekt Lehman në sistemin energjetik.”

Ekonomia më e madhe e Evropës po përballet me perspektivën e paprecedentë të bizneseve dhe konsumatorëve që mbesin pa energji. Prej muajsh, presidenti rus Vladimir Putin ka reduktuar gradualisht furnizimet në shenjë hakmarrje të dukshme për sanksionet e vendosura për pushtimin e Ukrainës. Ngjarja u përshkallëzua javën e kaluar pas shkurtimeve të mëdha në lidhjen kryesore të gazit me Gjermaninë, duke vënë në rrezik rezervat për dimër.

Alarmi i shtuar forcon monitorimin e tregut dhe disa termocentrale me qymyr do të riaktivizohen. Me normën aktuale të prurjeve të gazit, Gjermanisë do t’i duheshin 116 ditë për të arritur objektivin e saj për të mbushur 90% të kapacitetit të ruajtjes, që do të thotë se do të duhej deri në mes të tetorit për ta bërë këtë — një periudhë e vitit që familjet zakonisht do të fillonin të konsumonin më shumë gaz për ngrohje.

Faza e alarmit i jep gjithashtu qeverisë një mundësi për të miratuar legjislacionin për të lejuar kompanitë e energjisë që të kalojnë rritjen e kostove tek shtëpitë dhe bizneset. Habeck tha se ai po frenonte rregullimet e çmimeve për momentin për të parë se si reagon tregu. Gjigandi kimik BASF AG njoftoi më vonë të enjten se mund të ulë prodhimin pasi çmimet e gazit rriten.

“Do të jetë një rrugë shkëmbore që ne duhet ta udhëtojmë si vend,” tha ai. “Edhe nëse nuk e ndiejmë ende, ne jemi në një krizë gazi.”

MINISTRI I EKONOMISË HABECK PËR KRIZËN E GAZIT TË GJERMANISË:

• Furnizimi me gaz aktualisht është i siguruar, por situata është e tensionuar
• Ulje e flukseve të furnizimit me gaz nga Rusia që nga 14 qershori
• Çmimet e larta në tregun e gazit vazhdojnë
• Objektivi i ruajtjes së rezervës së dhjetorit prej 90% mbetet në dyshim nëse flukset përmes Nord Stream 1 mbeten në nivelin 40%
• Kriza e gazit për të ndikuar në prodhimin industrial, është bërë “barrë e madhe” për shumë konsumatorë

Gjermania, e cila ende mbështetet tek Rusia për më shumë se një të tretën e furnizimeve të saj me gaz, miratoi fazën fillestare të “paralajmërimit të hershëm” në fund të marsit, kur kërkesat e Kremlinit për pagesë në rubla e shtynë Gjermaninë të përgatitej për një ndërprerje të mundshme të furnizimit. Niveli i tretë dhe më i lartë i “emergjencës” do të përfshinte kontrollin e shtetit mbi shpërndarjen.

Kriza është përhapur shumë përtej Gjermanisë, me 12 shtete anëtare të Bashkimit Evropian të prekura dhe 10 duke lëshuar një paralajmërim të hershëm sipas rregullores së sigurisë së gazit, tha Frans Timmermans, shefi i klimës i Bashkimit Evropian, në një fjalim në Parlamentin Evropian.

“Rreziku i një ndërprerje të plotë të gazit tani është më real se kurrë më parë,” tha ai. E gjithë kjo është pjesë e strategjisë së Rusisë për të minuar unitetin tonë.

Habeck, i cili është gjithashtu zëvendëskancelar, tha se masa e Rusisë për të shkurtuar furnizimet e gazit përmes tubacionit Nord Stream e bën të pamundur sigurimin e rezervave të mjaftueshme të gazit për dimër pa masa shtesë. Ai tregoi se është i shqetësuar se lidhja Nord Stream mund të mos kthehet në kapacitetin normal pasi një periudhë mirëmbajtjeje 10-ditore fillon më 11 korrik.

Gjermania ka nxituar të mbushë objektet e depozitimit të gazit, por ka bërë vetëm një përparim modest. Rezervat janë aktualisht rreth 58% të mbushura.

“Megjithëse furnizimi me gaz është ende i siguruar në afat të shkurtër, kompanitë në të gjithë sektorët janë jashtëzakonisht të shqetësuar,” tha Peter Adrian, presidenti i lobit të industrisë DIHK, në një deklaratë të dërguar me email.

“Duke pasur parasysh këto re të errëta që po mblidhen, tani duhet të bëjmë një përpjekje të përbashkët për të bërë gjithçka për të kursyer gazin për dimër,” shtoi ai.

Rregullatori i rrjetit të Gjermanisë, i njohur si BNetzA, do të zbatojë racionimin nëse qeveria shkakton nivelin e emergjencës. Agjencia me bazë në Bon ka thënë se vendet e kohës së lirë ka të ngjarë të kenë shkurtime të furnizimit, ndërsa konsumatorët dhe shërbimet publike kritike si spitalet do të mbrohen.

Gazi është një pjesë thelbësore e përzierjes energjetike të Gjermanisë dhe më e vështirë për t’u zëvendësuar se qymyri dhe nafta ruse, të cilat po hiqen gradualisht deri në fund të vitit. Karburanti është kritik për ngrohjen e shtëpive dhe për proceset industriale në sektorët e kimikateve, farmaceutikëve dhe metaleve.

Gjermania ka ndërmarrë hapa për të siguruar furnizime, duke përfshirë marrjen e kontrollit të një filiali lokal të Gazprom, i cili u riemërua Securing Energy for Europe GmbH. Vendi po ndërton gjithashtu infrastrukturë për të importuar gaz natyror të lëngshëm nga SHBA dhe furnizues të tjerë, por ato nuk do të jenë gati deri në fund të këtij viti.

Për të mbështetur tregun në një afat të shkurtër, qeveria po vë në dispozicion linja krediti shtesë nga huadhënësi shtetëror KfW për të garantuar injeksione gazi në vendet e depozitimit.

Një model ankandi do të fillojë këtë verë për të inkurajuar konsumatorët industrialë të gazit të kursejnë karburantin, i cili më pas mund të vendoset në ruajtje. Plani parashikon që furnizuesit kryesorë të gazit ose përdoruesit industrialë të postojnë oferta me Trading Hub Europe, sipas një dokumenti të BnetzA të parë nga Bloomberg. Në rast të pengesave, Trading Hub Europe do të pranojë ofertën më të lirë.

“Ulja e furnizimit me gaz është një sulm ekonomik ndaj nesh nga Putini”, tha Habeck. “Është padyshim strategjia e Putinit që të përpiqet të nxisë pasigurinë, të rrisë çmimet dhe të na ndajë si shoqëri. Ne do të luftojmë kundër kësaj.”

Burimi: Bloomberg