Gjatë shtatë dekadave të kaluara, numri i ditëve ekstreme të nxehtësisë në Europë është rritur në mënyrë të qëndrueshme, ndërsa numri i ditëve ekstreme të ftohta është zvogëluar. Sipas hulumtimeve të reja, çuditërisht kjo prirje po ndodh me ritme më të shpejta se ato të paraqitura nga modelet klimatike.
Për shumicën e evropianëve, ky studim i ri nuk do të vijë si befasi. Këtë verë, për shembull, temperaturat në Francën jugore arritën një rekord 46 gradë Celsius (114.8 gradë Fahrenheit), me ekstreme të temperaturave të ngjashme që ndodhin në vende të tjera të kontinentit.
Në të vërtetë, Evropa po bëhet më e nxehtë në mënyrë progresive. Hulumtimi i ri i botuar në Letrat e Kërkimeve Gjeofizike thekson se ky trend i ngrohjes po ndodh më shpejt sesa parashikimet e kryera nga shumica e modeleve evropiane të klimës. Dhe siç vërehet nga meteologët kjo lloj rritje e temperaturave vjen nga dëmet që qeniet njerëzore po i shkaktojnë Tokës.
Ruth Lorenz, autori kryesor i studimit të ri dhe një shkencëtar i klimës në Institutin Federal të Teknologjisë së Zvicrës në Zyrih, Zvicër, dhe kolegët e saj analizuan ekstremet e temperaturave në Evropë nga 1950 deri në 2018. Mesatarisht, numri i ditëve me nxehtësi ekstreme në të gjithë Evropën e kaloi trefishimin gjatë kornizës kohore të analizuar, ndërsa temperatura e ekstremeve të nxehtësisë u rrit mesatarisht 2.3 gradë Celsius (4.14 gradë Fahrenheit).
Ndërkohë, ditët me temperaturë ekstreme të ftohtë tani janë në rënie, duke u zvogëluar dyfish ose trefish në varësi të vendndodhjes. Temperaturat gjatë ditëve ekstreme të ftohta janë rritur me më shumë se 3 gradë C (5.4 gradë F), sipas studimit të ri.
Shkencëtarët e klimës kanë treguar tashmë që Evropa po bëhet më e ngrohtë, por studimi i ri ishte një përpjekje për të provuar besueshmërinë e modeleve lokale të klimës duke iu referuar të dhënave vëzhguese lokale. Për analizën, Lorenz dhe kolegët e saj konkluduan se është bërë 1 përqind më e lartë te ekstremet e lagështisë në të ngrohtë, si dhe 1 përqind më e lartë të ekstremeve të ftohta, gjatë të njëjtës periudhë kohore. Të dhënat për studimin u mblodhën nga rreth 4,000 stacione moti në të gjithë Evropën.
“Ne vrojtuam më tej ditën e nxehtë ose natën më të ftohtë në vit, kështu që për secilin vit kërkuam vlerën maksimale/minimale dhe si ndryshuan këto me kalimin e kohës,” tha Lorenz në një njoftim për shtyp AGU.
Eshtë e rëndësishme të theksohet se ndryshimet në tendencat e ngrohjes janë vërejtur në të gjithë Evropën, rezultat i kushteve lokale, por tendenca e përgjithshme e ngrohjes ishte e padiskutueshme.
“Ne demonstrojmë më tej se shumica e EURO ‐CORDEX [Modelet Rajonale të
Maarten van Aalst, drejtor i Qendrës së Klimës së Gjysmëhënës së Kuqe të Kryqit të Kuq dhe një profesor në Universitetin e Twente, tha se tendenca drejt valëve të nxehtësisë mbart implikime masive humanitare.
“Valët e nxehtësisë janë një vrasës i heshtur; ndërsa për shumë njerëz një valë nxehtësie do të thotë vetëm disa ditë të nxehta në zyrë, apo edhe një ditë të këndshme në plazh, nxehtësia është fjalë për fjalë kërcënuese për jetën për grupet e cënueshme si të moshuarit dhe të sëmurët kronikë, “tha van Aalst për Earther. “Përkundër, për shembull, stuhi dhe përmbytje, këto viktima zakonisht nuk i japin as lajmet. Ne i shohim ato vetëm më vonë në statistikë … asnjë çertifikatë vdekjeje nuk thotë se “vala e nxehtësisë” është shkaku i vdekjes, edhe nëse nxehtësia është në të vërtetë një faktor kryesor në vdekshmëri. “
Si shembull, van Aalst tregoi për valën e nxehtësisë në korrik në Hollandë, e cila shkaktoi 400 vdekje “të tepërta”, sipas zyrës kombëtare të statistikave. Nëse do të kishte 400 vdekje për shkak të përmbytjes, tha ai, do të kishte një “protestë kombëtare”.
Mund të flasim pozitivisht se shumë mund të bëhen për të zbutur rreziqet e nxehtësisë ekstreme. Kohët e fundit, Federata Ndërkombëtare e Shoqërive të Kryqit të Kuq dhe Gjysmëhënës së Kuq nxori një libër udhëzues gjithëpërfshirës për të ndihmuar zyrtarët e qytetit të përgatiten për valët e nxehtësisë.
“Sigurisht që ne duhet të adresojmë shkaqet thelbësore të ndryshimit të klimës, por gjithashtu të krijojmë qytete të banueshme me hapësirë të gjelbër urbane dhe shtëpi të përshtatura për ngrohje,” i tha van Aalst Earther. “Por edhe në afatet më të shkurtra kohore, veprimet e thjeshta mund të bëjnë ndryshimin. Thjesht të pyesni një fqinj të moshuar nëse ata i kanë piregjashtë gotat e tyre të ujit, pasi dhe fjalet mund te shpetojne jete.
Marrë nga : [The Earther]
T.B./mendimi.al
