A është koha që edhe Shqipëria të mendojë ndëshkime më të forta për përdhunuesit?
Nën drejtimin e kryeministres së djathtë Giorgia Meloni, Italia ka nisur një debat të fuqishëm publik dhe institucional mbi një masë ndëshkimore të pazakontë: kastrimin kimik për dhunuesit seksualë dhe pedofilët.
Në fund të qershorit 2025, Dhoma e Ulët e Parlamentit italian miratoi ngritjen e një komisioni për të hartuar një ligj të ri që do të lejonte përdorimin vullnetar dhe të kthyeshëm të trajtimit hormonal ndaj personave të dënuar për krime seksuale.
Objektivi?
Të ulet rreziku i përsëritjes së krimit (recidivizmi) duke frenuar dëshirën seksuale përmes barnave anti-androgjenike që ulin nivelin e testosteronit.
Një temë e nxehtë: etikë, efektivitet dhe dinjitet
Mbështetësit e kësaj nisme, përfshirë ministrin Matteo Salvini, e shohin si një formë të “tolerancës zero” ndaj abuzuesve seksualë dhe si një mënyrë të re për të mbrojtur viktimat dhe shoqërinë.
Por kundërshtarët paralajmërojnë për rreziqe shëndetësore si depresioni, osteoporoza dhe dëmtime hormonale. Ata gjithashtu shprehen se masa të tilla cenojnë dinjitetin njerëzor dhe mund të bien ndesh me parimet kushtetuese dhe të drejtave të njeriut.
Pavarësisht ndasive, një gjë është e qartë: Italia po tenton të rishikojë mënyrën se si i trajton ligjërisht abuzuesit seksualë, jo vetëm si kriminelë, por edhe si rrezik i vazhdueshëm për shoqërinë.
Po Shqipëria? A është koha për një reflektim serioz?
Në Shqipëri, rasti i fundit tronditës që bëri bujë në media ishte i një babai në Fier i cili akuzohet për abuzim seksual ndaj vajzës së tij të mitur. Ky rast ka nxitur reagime të forta në publik, me qytetarë që kërkojnë ndëshkime më të ashpra për pedofilët dhe dhunuesit seksualë.
Megjithëse Kodi Penal shqiptar përfshin dënime për veprat penale të natyrës seksuale, çështje si recidivizmi, trajtimi i të dënuarve, mbështetja për viktimat dhe mbrojtja e fëmijëve mbeten shqetësuese. Në shumë raste, abuzuesit rifuten në shoqëri pa ndonjë mekanizëm real rehabilitimi apo monitorimi.
A duhet të shqyrtojmë edhe ne masa të reja?
Rasti i Italisë ngre pyetje serioze për Shqipërinë:
-
A janë të mjaftueshme dënimet aktuale për të parandaluar krimet seksuale?
-
A duhet të kemi trajtime të detyrueshme psikologjike apo mjekësore për të dënuarit?
-
A mund të diskutohet kastrimi kimik si një opsion për rastet më ekstreme të pedofilisë?
Ndërsa çdo vend duhet të gjejë zgjidhjet e veta në përputhje me të drejtat dhe sistemin e tij ligjor, është e qartë që heshtja nuk është më opsion. Rastet si ai në Fier janë thirrje alarmi për të rishikuar qasjen tonë ndaj mbrojtjes së fëmijëve dhe drejtësisë penale.
A do të ketë guxim politik për këtë debat?
Italia e ka nisur këtë diskutim mes polemikash, por me vendosmëri. Në Shqipëri, gjithçka mbetet pezull: nuk ka debat institucional, nuk ka politika parandaluese të forta dhe nuk ka masa të qarta rehabilitimi apo ndëshkimi specifik për rastet e përsëritura.
Në një kohë kur krimet seksuale vazhdojnë të ndodhin, ndoshta është momenti të ndalojmë së foluri me të njëjtat klishe dhe të hapim një debat të vërtetë, të guximshëm dhe gjithëpërfshirës: si të ndëshkojmë dhe si të parandalojmë?
Shënim: Ky shkrim është një qëndrim personal nga Xh.B, redaktore kontribuese në mendimi.al. Opinioni i shprehur nuk përfaqëson domosdoshmërisht qëndrimet zyrtare të platformës.
