Mijëra ukrainas kaluan në vendet fqinje në perëndim në kërkim të sigurisë, ndërsa Rusia goditi kryeqytetin e tyre dhe qytetet e tjera me sulme ajrore për ditën e dytë.
Ata që mbërritën ishin kryesisht gra, fëmijë dhe të moshuar pasi presidenti i Ukrainës Volodymyr Zelensky të enjten ndaloi burrat e moshës ushtarake të largoheshin nga vendi.
Një grua nga kryeqyteti ukrainas, Kiev, e cila mbërriti në Przemsyl, Poloni, shpërtheu në lot duke përshkruar sesi burrat u tërhoqën nga trenat në Ukrainë para se të arrinin në kufi.
“Edhe nëse burri donte të udhëtonte me fëmijën e tij, ai nuk mund të kalonte kufirin, qoftë edhe me një fëmijë”, tha gruaja, e cila tregoi vetëm emrin e saj, Daria.
Vilma Sugar, 68 vjeç, u largua nga shtëpia e saj në Uzhhorod, Ukrainë, duke u dridhur nga frika dhe më pas u përball me dhimbjen e zemrës së djalit të saj 47-vjeçar që u ndalua.
“Po dridhem, nuk mund të qetësohem,” tha ajo pasi arriti në Zahony, Hungari. “Kaluam kufirin, por atë thjesht nuk e lanë të vinte me ne. Ne po përpiqemi të mbajmë kontakte me të në telefon, por është e vështirë sepse linja është e keqe.”
Një grua tjetër që mbërriti me tren, Erzsebet Kovacs, 50 vjeç, tha se burrat as nuk lejoheshin të hynin në stacion.
“Ne grate hipëm në tren, por burrat u urdhëruan të dilnin anash,” tha ajo.
Autoritetet ukrainase, tha ajo, “ishin të mirë, të sjellshëm, por thanë se burrat kanë për detyrë të mbrojnë vendin”.
Makinat u rreshtuan për disa kilometra (milje) në disa pika kufitare ndërsa autoritetet në Poloni, Sllovaki, Hungari, Rumani dhe Moldavi u mobilizuan për t’i marrë ato, duke ofruar strehim, ushqim dhe ndihmë ligjore. Këto vende gjithashtu lehtësuan procedurat e tyre të zakonshme kufitare, mes tyre edhe kërkesat e testimit për COVID-19.
Në pikat kufitare në Poloni, ukrainasit mbërritën në këmbë, me makinë dhe tren – disa me kafshët e tyre shtëpiake – dhe u përshëndetën nga autoritetet polake dhe vullnetarët duke u ofruar atyre ushqim dhe pije të nxehta.
Disa kërkuan të bashkoheshin me të afërmit që tashmë janë vendosur në Poloni dhe vende të tjera të BE-së, ekonomitë e forta të të cilëve kanë tërhequr për shumë vite punëtorë ukrainas.
Për shumë, ndalesa e parë ishte një stacion treni në Przemysl, një qytet në Poloninë juglindore që është një pikë tranziti për shumë njerëz. Ukrainasit flinin në krevate fëmijësh dhe në karrige ndërsa prisnin lëvizjet e tyre të radhës, të lehtësuar për t’i shpëtuar granatave të Kievit dhe vendeve të tjera.
Ministrja e Jashtme e Gjermanisë, Annalena Baerbock, tha se BE do të pranojë të gjithë njerëzit që ikin nga Ukraina për shkak të konfliktit aktual.
“Ne provuam gjithçka që kjo ditë të mos vinte,” tha ajo. “Dhe erdhi sepse presidenti rus e zgjodhi, zgjodhi luftën dhe doli kundër jetëve njerëzore”.
“Kjo është arsyeja pse ne do të pranojmë të gjithë njerëzit që po ikin tani,” tha Baerbock. “Ne do t’i sjellim njerëzit nga Ukraina në vende që garantojnë siguri.”
Kryeministri italian Mario Draghi foli në Parlament të premten për “rradhët e gjata të makinave që largohen nga Kievi dhe qytetet e tjera të Ukrainës, që shkojnë kryesisht drejt kufijve të BE-së” dhe tha se “është e mundur të imagjinohet një fluks i madh refugjatësh drejt vendeve fqinje evropiane”.
“Imazhet që po shohim — të civilëve të paarmatosur të detyruar të fshihen në bunkerë dhe metro — janë të tmerrshme dhe na kthejnë në ditët më të errëta të historisë evropiane,” tha ai.
Agjencia e OKB-së për refugjatët, UNHCR, vlerësoi se më shumë se 100,000 njerëz besohet se kanë lënë shtëpitë e tyre në Ukrainë dhe se deri në 4 milionë njerëz mund të ikin në vende të tjera nëse situata përshkallëzohet.
Hungaria, e cila mobilizoi ushtrinë e saj për të ndihmuar, njoftoi në një dekret këtë javë se të gjithë qytetarët ukrainas që mbërrijnë nga Ukraina dhe të gjithë shtetasit e vendeve të treta që banojnë ligjërisht atje, do të kenë të drejtën e mbrojtjes.
Mirëpritja që Polonia dhe Hungaria po u tregojnë tani ukrainasve është shumë e ndryshme nga qëndrimi jo mirëpritës që ata kanë pasur ndaj refugjatëve dhe emigrantëve nga Lindja e Mesme dhe Afrika vitet e fundit. Hungaria ndërtoi një mur për t’i mbajtur ata jashtë kur një milion njerëz, shumë sirianë që ikin nga lufta, arritën në Evropë në 2015.
Polonia po ndërton tani murin e saj me Bjellorusinë pasi mijëra emigrantë kryesisht nga Lindja e Mesme kërkuan të hynin nga Bjellorusia muajt e kaluar. BE-ja akuzoi Bjellorusinë e mbështetur nga Rusia për inkurajimin e rritjes së migracionit për të destabilizuar BE-në. Disa nga ata njerëz të cilëve iu mohua hyrja në Poloni vdiqën në pyje.
Por ukrainasit shihen shumë ndryshe nga polakët dhe të tjerët, sepse ata janë kryesisht të krishterë, dhe, për polakët, kolegë sllavë me rrënjë të ngjashme gjuhësore dhe kulturore.
Transcarpathia, rajoni më perëndimor i Ukrainës që kufizohet me Hungarinë, është gjithashtu shtëpia e rreth 150,000 hungarezëve etnikë, shumë prej të cilëve janë gjithashtu qytetarë hungarez. Ndërsa pushtimi i Rusisë nuk është shtrirë ende në atë zonë, e cila ndahet nga pjesa tjetër e Ukrainës nga malet Karpate, shumë kanë vendosur të mos presin që situata të përkeqësohet.
