Studimi i ri nxjerr në pah përfitimet e pabesueshme të aktivitetit fizik, duke zbuluar se vrapimi i rregullt mund të ngadalësojë plakjen e qelizave deri në 9 vjet. Një studim i udhëhequr nga Prof. Larry Tucker nga Universiteti Brigham Young në Provo, Utah, zbuloi se aktiviteti fizik i vazhdueshëm, si vrapimi për 30 deri në 40 minuta në ditë, 5 ditë në javë, mund të ketë një ndikim të thellë në plakjen biologjike duke ruajtur gjatësinë e telomereve.
Çfarë janë telomeret dhe pse kanë rëndësi?
Telomeret janë kapele mbrojtëse në skajet e kromozomeve – struktura të vogla si fije në qelizat tona që mbajnë ADN-në tonë. Mendoni për to si majat plastike në fund të lidhësve të këpucëve, duke parandaluar që kromozomet të fërkohen dhe të ngjiten së bashku. Me kalimin e kohës, me kalimin e moshës, telomeret shkurtohen natyrshëm dhe kur ato bëhen shumë të shkurtra, ato nuk mund të mbrojnë më kromozomet në mënyrë efektive, duke çuar në mosfunksionim të qelizave dhe vdekje. Ky shkurtim konsiderohet një shënues kryesor i plakjes biologjike.
Fatkeqësisht, zakonet e këqija të jetesës, si mungesa e stërvitjes, mund ta përshpejtojnë këtë proces të shkurtimit përmes stresit oksidativ – një gjendje ku trupi lufton për të neutralizuar dëmet e shkaktuara nga radikalet e lira. Këtu hyn aktiviteti i rregullt fizik, si vrapimi, për të shpëtuar ditën.
Vrapim për të kthyer prapa orën celulare
Studimi i Prof. Tucker, i botuar në revistën Preventive Medicine, analizoi të dhënat nga 5,823 të rritur që morën pjesë në Anketën Kombëtare të Ekzaminimit të Shëndetit dhe Ushqimit (1999-2002). Studiuesi mati gjatësinë e telomereve të secilit pjesëmarrës dhe e lidhi atë me nivelet e tyre të aktivitetit fizik, të cilat u llogaritën në bazë të pjesëmarrjes së tyre në 62 aktivitete të ndryshme gjatë një periudhe 30-ditore.
Gjetjet ishin të jashtëzakonshme: individët që u klasifikuan si shumë aktivë kishin telomere që tregonin një moshë biologjike prej 9 vitesh më të re se ata që qëndronin më shumë kohë ulur. Edhe më e habitshme, ata kishin një moshë biologjike 7 vjet më të re se ata që ishin mesatarisht aktivë.
– Për gratë, 30 minuta vrapim çdo ditë, 5 ditë në javë, klasifikohet si “shumë aktive“.
– Për meshkujt, 40 minuta vrapim çdo ditë, 5 ditë në javë, klasifikohet si “shumë aktivë“.
Një nga pikat kryesore të studimit ishte se aktiviteti fizik i moderuar nuk dukej se kishte një ndikim të rëndësishëm në gjatësinë e telomereve kur krahasohej me të qenit i ulur. Kjo sugjeron që nivelet e larta të aktivitetit fizik janë thelbësore nëse qëllimi është të ngadalësoni në mënyrë efektive plakjen qelizore.
Aktiviteti i rregullt fizik ndihmon në uljen e vdekshmërisë dhe zgjatjen e jetës, dhe tani e dimë se një pjesë e këtij avantazhi mund të jetë për shkak të ruajtjes së telomereve.
