Ambasadorët e Bashkimit Evropian ranë dakord të martën të bëjnë një video konferencë për një vlerësim fillestar të mundësive të Ukrainës për t’u bashkuar me bllokun 27-vendesh.
Të dërguarit do t’i kërkojnë Komisionit Evropian, krahut ekzekutiv të bllokut, të shqyrtojë mundësinë, sipas zyrtarëve që nuk pranuan të identifikoheshin duke folur për një çështje konfidenciale. Liderët e BE-së pritet të diskutojnë perspektivat e Ukrainës në një samit në Paris më 10-11 mars, thanë zyrtarët.
Lëvizja vjen pas paraqitjes zyrtare të presidentit ukrainas Volodymyr Zelenskiy në një ofertë të hënën. Anëtarësimi kërkon një sërë hapash të mundimshëm që mund të zgjasin më shumë se një dekadë.
Presidentja e Komisionit Ursula von der Leyen u tha ligjvënësve të BE-së në Bruksel të martën se ajo foli me Zelenskiy për anëtarësimin dhe se “ka ende një rrugë të gjatë përpara”, duke shtuar se askush “nuk mund të dyshojë se një popull që ngrihet me kaq guxim për vlerat tona evropiane i përket familjes sonë evropiane.”
Përpjekje lobimi
Ukraina tashmë ka marrë mbështetje të fortë nga disa shtete anëtare. Në një letër të hapur drejtuar BE-së, liderët e Bullgarisë, Republikës Çeke, Estonisë, Letonisë, Lituanisë, Polonisë, Sllovakisë dhe Sllovenisë kërkuan hapjen e një rruge të menjëhershme pranimi për Ukrainën. Dhe të martën kryeministri polak Mateusz Morawiecki udhëtoi për në Bruksel për të lobuar von der Leyen për këtë çështje.
Apeli i Zelenskiy rrezikon të antagonizojë presidentin rus Vladimir Putin, pasi thekson shtytjen e tij të fortë për të lidhur Ukrainën me Evropën dhe aleancën perëndimore.
Por procesi nuk është i shkurtër. Kroacia ishte vendi i fundit që iu bashkua bllokut dhe procesi i aplikimit të saj zgjati 10 vjet përpara se të pranohej zyrtarisht në 2013.
Për Ukrainën, sapo ambasadorët të bëjnë kërkesën e tyre për një vlerësim fillestar, do të jetë në dorën e komisionit të përcaktojë nëse vendi është gati të fillojë procesin e pranimit. Pas kësaj, komisioni do të prezantojë pikëpamjen e tij para vendeve anëtare të BE-së, të cilat duhet të marrin vendimin përfundimtar për të ecur përpara.
Anëtarësimi kërkon që vendi kandidat të miratojë ligjin e vendosur të BE-së, si dhe të miratojë reforma — duke përfshirë sistemin e tij gjyqësor dhe ekonomik — për të përmbushur kriteret e bllokut.
Procedura e gjurmimit të shpejtë
Më shumë se 30 fusha politikash do të shqyrtohen dhe negociohen për t’u siguruar që kombi është i përgatitur për t’u bashkuar — dhe kalimi në të ashtuquajturin kapitull tjetër kërkon pëlqimin e të gjitha shteteve anëtare. Lëvizja kërkon gjithashtu miratimin unanim të të gjithë anëtarëve të BE-së, Komisionit Evropian dhe Parlamentit Evropian.
Meqenëse situata në Ukrainë është dramatike, BE-ja mund të pranojë të përshpejtojë procedurën, sipas një zyrtari tjetër, i cili kërkoi të mos identifikohej sepse procesi është privat. Por ka pak mundësi që blloku t’i japë anëtarësimin Ukrainës së shpejti, shtoi zyrtari. Këshilli Evropian, i cili mbikëqyr procedurat e pranimit, mund të kërkojë një opinion urgjent nga komisioni, tha një zyrtar tjetër. Kjo zakonisht zgjat nga 15 deri në 18 muaj, shtoi zyrtari.
Ministrja e Jashtme gjermane Annalena Baerbock tha të hënën pas bisedimeve me homologun e saj slloven në Berlin se “BE ka qenë gjithmonë një shtëpi me dyer të hapura” dhe “Ukraina është pjesë e shtëpisë evropiane”. Ajo shtoi se “pranimi nuk është diçka që mund të përfundojë brenda pak muajsh, por përfshin një proces intensiv dhe të gjerë transformimi”.
Një lëvizje për të përshpejtuar procesin rrezikon të zemërojë vendet që po bëjnë gjithashtu presion për anëtarësim. Presidenti turk Rexhep Tajip Erdogan shprehu të martën respekt për përpjekjet për të pranuar Ukrainën në BE, por shtoi se blloku nuk duhet të presë bombardimin e Turqisë për të pranuar edhe vendin e tij.
Burimi: Bloomberg
