Më 23 prill, bota feston Ditën Ndërkombëtare të Librit dhe të të Drejtës së Autorit, një iniciativë e UNESCO-s për të promovuar leximin, botimin dhe mbrojtjen e të drejtave të autorëve. Në Shqipëri, kjo ditë shënohet me aktivitete të ndryshme kulturore, por gjithashtu është një moment reflektimi mbi gjendjen aktuale të librit dhe leximit në vend.
Leximi në Shqipëri
Megjithëse Shqipëria ka një shkallë të lartë të alfabetizimit, me rreth 98.5% të popullsisë mbi 15 vjeç që dinë të lexojnë dhe të shkruajnë, praktika e leximit të librave mbetet e ulët. Një sondazh i vitit 2022 tregoi se rreth 80% e shqiptarëve nuk kishin lexuar asnjë libër gjatë atij viti. Kjo tregon për një distancim të theksuar midis aftësisë për të lexuar dhe zakoneve të leximit në praktikë.
Sfidat e industrisë së botimeve
Industria e botimeve në Shqipëri përballet me një sërë sfidash strukturore. Tregu i vogël, kostot e larta të prodhimit dhe mungesa e mbështetjes institucionale e bëjnë të vështirë për botuesit të mbijetojnë. Për më tepër, mungesa e legjislacionit të përshtatshëm dhe një sistem fiskal i ngarkuar kanë ndikuar negativisht në zhvillimin e kësaj industrie.
Iniciativa dhe shpresa për të ardhmen
Pavarësisht sfidave, ka përpjekje për të promovuar leximin dhe kulturën e librit në Shqipëri. Panairi i Librit në Tiranë mbetet një ngjarje e rëndësishme që sjell së bashku botues, autorë dhe lexues. Gjithashtu, pjesëmarrja e Shqipërisë në Panairin e Librit në Leipzig në vitin 2025 tregoi përpjekjet për të promovuar letërsinë shqiptare në skenën ndërkombëtare.
