Si filloi shpërthimi i koronavirusit në Kinë?
Më shumë se 8 mijë njerëz janë infektuar deri më 31 janar me koronavirus që origjinën e ka në një treg në të cilin shitej ushqim deti kinez.
Më 31 Dhjetor 2019, zyra në Kinë e Organizatës Botërore të Shëndetit (WHO) dëgjoi raportet e para të një virusi të panjohur më parë, pas një numri rastesh në Wuhan, një qytet në Kinën Lindore me një popullsi mbi 11 milion.
Që atëherë, virusi ka infektuar më shumë se 8.000 njerëz në Kinë dhe 68 raste të tjera të raportuara nga e gjithë bota. Edhe pse sëmundja gjendet kryesisht në Kinë, ku secila prej provincave dhe territoreve të saj ka raportuar infeksione, koronavirusi ka arritur deri në SH.B.A., Francë, Gjermani, Australi, Japoni, Kanada dhe Korenë e Jugut, Emiratet e Bashkuara Arabe dhe Finlande. Njëqind e shtatëdhjetë njerëz kanë vdekur, pa pasur viktima të raportuara jashtë Kinës.
Qeveria kineze i është kundërpërgjigjur shpërthimit duke vendosur Wuhan dhe qytete aty pranë nën një karantinë që përfshin mbi 30 milion njerëz. Në Mbretërinë e Bashkuar, British Airways ka pezulluar të gjitha fluturimet direkte për në Kinë, ndërsa Hong Kong ka pezulluar trenat dhe përgjysmuar numrin e fluturimeve që udhëtojnë për në rajon nga kontinenti kinez.
OBSH ka vendosur që është ende herët për të shpallur coronavirus një emergjencë ndërkombëtare të shëndetit public.
Si filloi koronavirusi?
Virusi duket se ka origjinën nga një treg ushqimi të kafshëve të egra Wuhan ku kafshët si marmotat, zogjtë, lepujt, lakuriqët dhe gjarpërinjtë, tregtohen në mënyrë të paligjshme. Koronaviruset dihet që kërcejnë nga kafshët te njerëzit, kështu që mendohet se njerëzit e parë të infektuar nga sëmundja janë një grup i përbërë kryesisht nga stafi I tregut.
Edhe pse një analizë fillestare e virusit sugjeroi se ishte e ngjashme me koronavirusin e parë tek gjarpërinjtë, tani duket se ka më shumë të ngjarë që të vinte nga lakuriqët. Një ekip virologësh në Institutin për Virologji Wuhan lëshuan një letër të detajuar që tregon se përbërja e re gjenetike e koronavirusëve është 96 përqind identik me atë të një koronavirusi që gjendet tek lakuriqet. Lopët ishin gjithashtu burimi origjinal i virusit Sars.
Edhe pse tregu Wuhan ishte mbyllur për inspektim dhe pastrim në 1 janar, atëhere duket se koronavirusi tashmë kishte filluar të përhapet përtej vetë tregut. Më 21 janar, zyra e OBSH-së perëndimore të Paqësorit tha që sëmundja po transmetohej gjithashtu midis njerëzve ,prova e së cilës është e dukshme pasi stafi mjekësor u infektua me virusin. Rastet në Tajvan, Gjermani, Vietnam dhe Japoni gjithashtu përfshinin pacientë që nuk kishin qenë në Kinë, duke nënkuptuar se ka pasur një transmetim njeri-njeri-njeri jashtë Kinës.
Ç’farë saktësisht është koronavirusi?
Koronaviruset janë një grup i madh i viruseve që dihet se infektojnë si njerëzit ashtu edhe kafshët.Tek njerëzit shkaktojnë sëmundje të frymëmarrjes që shkojnë nga ftohjet e zakonshme deri te infeksionet shumë më serioze. Rasti më i njohur i një epidemie koronavirus ishte Sindroma e Rëndë Akute e frymëmarrjes (Sars), e cila pasi u zbulua për herë të parë në Kinën jugore në 2002, vazhdoi të prekë 26 vende dhe rezultoi në më shumë se 8,000 raste.
Shkaku i shpërthimit fillimisht ishte i panjohur,por më 7 janar autoritetet shëndetësore kineze identifikuan se virusi kishte pësuar një mutacion që nuk ishte ndeshur më parë te njerëzit.
Megjithëse simptomat e koronavirusëve shpesh janë të butë – përfshirë rrufën, dhimbjen e kokës, kollën dhe ethet – në disa raste ato çojnë në sëmundje më serioze të traktit respirator, përfshirë pneumoni dhe bronkit. Këto mund të jenë veçanërisht të rrezikshme tek pacientët e moshuar, ose tek njerëzit që kanë kushte jo të mira shëndetësore.
Sa është përhapur?
Kina ka mbajtur barrën e infeksioneve koronavirus (deri më tani). Që nga 27 janari, autoritetet shëndetësore kineze kishin pranuar mbi 8.000 raste dhe 170 vdekje. Edhe pse shumica e rasteve janë brenda provincës qendrore Hubei, sëmundja është përhapur edhe në provincën Pekin, Shanghai dhe Guangdong.
Jashtë Kinës, Tajlanda ka raportuar numrin më të madh të rasteve, me 14 persona që testojnë pozitivë për virusin. Hong Kongu ka tetë, ndërsa SH.B.A., Australia dhe Macau kanë nga pesë. Singapori, Japonia, Koreja e Jugut dhe Malajzia kanë secila katër raste të raportuara, ndërsa Franca ka tre. Kanadaja dhe Vietnami kanë dy, ndërsa Nepal, Kamboxhia dhe Gjermania secila ka një rast të vetëm të konfirmuar.
Në Mbretërinë e Bashkuar, më shumë se 100 njerëz janë testuar për virusin, por të gjitha rezultatet u kthyen negative. Rreziku për publikun në Mbretërinë e Bashkuar mbetet i ulët edhe pse ekspertët e shëndetit publik thonë se ekziston një shans i drejtë që Mbretëria e Bashkuar të ndeshë raste të virusit. Britanikët që janë evakuuar nga Wuhan nga Zyra e Jashtme do të karantinohen për 14 ditë pas mbërritjes së tyre.
Në SH.B.A., Qendrat për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjeve kanë rekomanduar kundër të gjitha udhëtimeve jo-thelbësore në Kinë, ndërsa Zyra e Jashtme dhe Commonwealth në Mbretërinë e Bashkuar nuk këshillon udhëtimet në Provincën Hubei dhe të gjitha udhëtimet thelbësore në pjesën tjetër të Kinës kontinentale. Sipas FCO, aktualisht është duke punuar në një plan për të nxjerrë shtetasit britanikë nga Provinca Hubei nëse dëshirojnë të largohen.
Rusia, ndërkohë, po mendon të mbyllë kufirin e saj të gjatë me Kinën në një përpjekje për të ndaluar përhapjen e virusit. Megjithëse nuk ka raste të raportuar të infeksionit të koronavirusit në Rusi, Kryeministri Mikhail Mishustin tha se mbyllja e kufirit do të ishte një nga masat për të parandaluar përhapjen e virusit në Rusi.
Ç’farë pritet të ndodhë më pas?
Ndërsa numri i rasteve në Kinë po rritet, ka pasur prova të kufizuara të transmetimit njeri-në-njeri jashtë Kinës. Rastet e para të konfirmuara të transmetimit nga njeriu në njeri në Evropë u raportuan në Gjermani të Martën 28 Janar, në një burrë që e ,ori virusin nga një koleg kinez që e vizitoi atë nga Shanghai. Raste të tjera në Tajvan, Vietnam dhe Japoni gjithashtu përfshinë njerëz që nuk kishin udhëtuar për në Kinë. Provat e qëndrueshme të njeriut nga njeriu jashtë Kinës do të rrisin mundësinë e WHO të deklarojë një emergjencë ndërkombëtare të shëndetit publik.
Që nga viti 2009 ka pasur vetëm pesë deklarata të emergjencave ndërkombëtare të shëndetit publik: pandemia e gripit të derrit në 2009, një shpërthim poliomelitit në 2014, shpërthimi i Ebolës në Afrikën Perëndimore në 2014, shpërthimi i virusit Zika në 2015 dhe një tjetër shpërthim i Ebolës në Republikën Demokratike të Kongo në vitin 2019./mendimi.al
