Perëndimi paralajmëron Putinin kundër retorikës bërthamore “të rrezikshme”, por e minimizon kërcënimin

Shtetet e Bashkuara dhe aleatët e tyre evropianë paralajmëruan presidentin rus Vladimir Putin të dielën kundër asaj që ata thanë se ishte retorikë “e rrezikshme” bërthamore pasi ai njoftoi planet për të ruajtur armët taktike bërthamore në Bjellorusinë fqinje, një aleat i ngushtë i Moskës që ndan një kufi me Ukrainën veriore.

Në të njëjtën kohë, fuqitë perëndimore thanë se nuk shihnin asnjë rrezik të menjëhershëm ose arsye për të ndryshuar pozicionet e tyre strategjike bërthamore në vazhdën e komenteve të tij. NATO i quajti komentet e tij, të cilat ai i bëri të shtunën në televizion, “të papërgjegjshme“, por tha se nuk kishte parë ndonjë ndryshim në qëndrimin bërthamor të Rusisë “që do të na bënte të rregullonim tonën“.

Zyrtarët amerikanë gjithashtu e minimizuan masën, me John Kirby, koordinator i komunikimit për Këshillin e Sigurisë Kombëtare, i cili tha për “Face the Nation” të CBS News se nuk kishte asnjë indikacion që Putini “e kishte bërë mirë këtë premtim ose kishte lëvizur ndonjë armë bërthamore“.
“Ne nuk kemi parë asgjë që do të na bënte të ndryshonim qëndrimin tonë strategjik parandalues,” tha ai.

Të shtunën, Putin i tha televizionit shtetëror rus se Moska do të vendoste armë taktike bërthamore në Bjellorusi më vonë këtë vit pas një kërkese nga Minsku. Ai tha se plani nuk do të shkelte marrëveshjet e Rusisë për mospërhapjen bërthamore – dhe e krahasoi lëvizjen me Shtetet e Bashkuara që vendosin armë bërthamore në Evropë.

Në një deklaratë të dielën, NATO e hodhi poshtë këtë karakterizim si “krejtësisht mashtrues“.

Putin tha: “Ne kemi rënë dakord me Bjellorusinë që do të bëjmë të njëjtën gjë. Pa shkelur, dua të theksoj këtë, detyrimet tona ndërkombëtare për mospërhapjen e armëve bërthamore. Më 1 korrik, ne do të përfundojmë ndërtimin e një objekti të posaçëm magazinimi për armët taktike bërthamore në Bjellorusi.”

Rusia, tha ai, do të ndihmonte Minskun të rinovonte avionët për të mbajtur armët dhe tashmë kishte transferuar disa sisteme raketore Iskander në Bjellorusi.

Ukraina të dielën akuzoi Rusinë për marrjen e Bjellorusisë “si një peng bërthamor“. Moska po kërkon të destabilizojë vendin, tha në Twitter Oleksiy Danilov, Sekretari i Këshillit të Sigurisë Kombëtare dhe Mbrojtjes së Ukrainës.

Që nga pushtimi rus i Ukrainës më shumë se një vit më parë, Kremlini është kthyer shpesh drejt sulmeve bërthamore në përgjigje të kritikave perëndimore ose agresionit të perceptuar. Zyrtarët rusë kanë kërcënuar me sulme bërthamore kundër Ukrainës nëse ajo tenton të rimarrë gadishullin e Krimesë, të cilin Rusia e aneksoi ilegalisht në vitin 2014.

Por komentet e Putinit të shtunën ishin në kontrast të plotë me zotimin e tij të dukshëm vetëm javën e kaluar për të parandaluar luftën bërthamore, gjatë një vizite tre-ditore të presidentit kinez Xi Jinping në Moskë. Në një deklaratë të përbashkët, Rusia dhe Kina ranë dakord se një luftë bërthamore nuk mund të fitohej kurrë dhe riafirmuan angazhimin e tyre ndaj Traktatit për Mospërhapjen e Armëve Bërthamore.Deklarata madje bëri që Josep Borrell, shefi i politikës së jashtme të Bashkimit Evropian, të thoshte se ai besonte se bota ishte më e sigurt si rezultat.
Por të dielën, Borrell kritikoi planet e Putinit për të zhvendosur armët bërthamore në Bjellorusi, duke e quajtur atë “një përshkallëzim të papërgjegjshëm dhe kërcënim për sigurinë evropiane“.

“Bjellorusia ende mund ta ndalojë atë, është zgjedhja e tyre”, shkroi Borrell në Twitter.

Në një postim tjetër në Twitter, liderja e opozitës së Bjellorusisë në mërgim, Svitlana Tsikhanouskaya, tha se vendosja e armëve bërthamore taktike ruse “shkel drejtpërdrejt Kushtetutën e Bjellorusisë” dhe “nuk respekton” sovranitetin e vendit.

“Rusia vepron si forcë pushtuese, duke shkelur sigurinë kombëtare dhe duke e vënë Bjellorusinë në rrugën e përplasjes me fqinjët e saj dhe komunitetin ndërkombëtar”, shkroi Tsikhanouskaya.

Në vitet 1990, pas rënies së Bashkimit Sovjetik, Bjellorusia nënshkroi Memorandumin e Budapestit mbi Garancitë e Sigurisë, si dhe marrëveshje të tjera që panë Minskun të heqë dorë nga armët e tij bërthamore.

Plani për zhvendosjen e armëve bërthamore të Rusisë ngriti gjithashtu pyetje nëse bombat do të ishin të sigurta. Muajin e kaluar, partizanët anti-qeveritar në Bjellorusi pretenduan se kishin dëmtuar një aeroplan rus vëzhgues të stacionuar në një aeroport në Minsk. Grupi tha se përdori një dron.

Në Gjermani, Ministria e Jashtme tha se njoftimi i Putinit ishte “një përpjekje tjetër për frikësimin bërthamor nga Rusia“, ndërsa senatori amerikan Mark R. Warner i tha CNN-it se udhëheqësi rus është “një njeri i rrezikshëm.”

Sipas Mykhailo Podolyak, një këshilltar i presidentit ukrainas Volodymyr Zelensky, komentet e Putinit ishin “shumë të parashikueshme” dhe një shenjë dobësie ndërsa forcat ukrainase ngrihen kundër trupave ruse në fushën e betejës.

“Duke bërë një deklaratë për armët bërthamore taktike në Bjellorusi, ai pranon se ka frikë të humbasë dhe gjithçka që mund të bëjë është të trembë me taktika”, shkroi Podolyak në Twitter.

Burimi: The Washington Post

Përktheu dhe përshtati: Mendimi.al