Në grahmat e një epoke të shënuar nga kriza të ndryshme ekzistenciale, perspektiva e një lufte të tretë botërore duket e madhe, duke i bërë jehonë intensitetit të epokës së Luftës së Ftohtë. Peizazhi aktual global karakterizohet nga rënia e regjimeve autoritare, përballja me mospajtimin e brendshëm, stanjacioni ekonomik dhe dështimi për të përmbushur premtimet e prosperitetit për qytetarët e tyre.
Sulmi i fundit me dron në një bazë amerikane pranë kufirit të Jordanisë me Sirinë shërben si një ilustrim i qartë i këtij rreziku të shtuar. Ndërsa Irani mohon përfshirjen e drejtpërdrejtë, implikimi i tij në incident tregon një model më të gjerë të sulmeve të lidhura me Teheranin që synojnë pakësimin e ndikimit të SHBA-së në Lindjen e Mesme. Shtrohet pyetja: pse Irani do të përfshihej në një pakujdesi të tillë? Përtej portretizimit të përbashkët të Iranit si një regjim radikal, është thelbësore ta njohim atë si një shtet të dështuar, duke dëshmuar një rënie që bie fare në kontrast me rëndësinë e tij historike.
Zbritja e Iranit nga një qytetërim i madh i lashtë në një vend që përballet me varfërinë dhe infrastrukturën e shkatërruar është emblematike e dështimit të udhëheqjes së tij. Përballë mospajtimit dhe protestave të brendshme, regjimi përpiqet të largojë vëmendjen duke ndjekur dominimin rajonal dhe aftësitë bërthamore, thelbësore për vizionin e tij për një “gjysmëhënë shiite“.
Ky model i agresorëve të brishtë që kërkojnë konflikte të jashtme nuk është unik për Iranin, por ka jehonë më kërcënuese në Rusi. Pavarësisht bollëkut të burimeve natyrore, regjimi i Putinit nuk ka arritur të rrisë standardet e jetesës, duke lënë një pjesë të konsiderueshme të popullsisë në prag të varfërisë. Për t’u shmangur nga dështimet e brendshme, Putini ndjek pushtimet, duke reflektuar sjelljen e një agresori të brishtë.
Rreziku i Rusisë shtohet nga një dritare e ngushtuar për rimëkëmbje, pasi sfidat demografike dhe ekonomike kërcënojnë ta çojnë atë në një rëndësi gjeopolitike. Në mënyrë të ngjashme, Kina, duke u përballur me pengesa të brendshme ekonomike, zhvendoset drejt një modeli ushtarak-autokratik nën udhëheqjen e Xi Jinping. Strategjia e “bashkimit ushtarak-civil” synon të pozicionojë Kinën si fuqinë ushtarake më të avancuar teknologjikisht globalisht, duke përshkallëzuar potencialisht tensionet.
Besimi konvencional se një luftë e tretë botërore do të lindte aksidentalisht duhet të rishikohet. Udhëheqësit autokratë, të nxitur nga strategjitë e mbijetesës, mund të ndjekin veprime të paarsyeshme që përbëjnë një kërcënim thelbësor për stabilitetin global. Ky rrezik përforcohet nga perceptimi i disa regjimeve mashtruese se ato mund të mbizotërojnë në një konflikt.
Në përballjen e këtij kërcënimi autoritar, paparashikueshmëria e Perëndimit, e natyrshme në vendimmarrjen demokratike, bëhet një akt vendimtar. Rastet e kaluara të lëvizjeve të papritura, të tilla si normalizimi i marrëdhënieve me Kinën në vitet 1970, shfaqin aftësinë e Perëndimit për të ngatërruar kundërshtarët e tij. Në një epokë të mbushur me pasiguri, Perëndimit mund t’i duhet ta shfrytëzojë këtë paparashikueshmëri edhe një herë për të ruajtur supremacinë e tij.
