Nuk fle mjaftueshëm? Kjo mund t’ju bëjë më egoist

Gjumi njihet gjerësisht si një nga proceset thelbësore të jetës, duke ofruar përfitime të fuqishme në shëndetin fizik, shëndetin mendor dhe madje edhe vdekshmërinë.

Por a e dini se netët pa gjumë mund të çojnë edhe në sjellje egoiste?
Gjumi i pamjaftueshëm ndikon sa ka gjasa që një person të ndihmojë dikë, sipas një studimi të ri të botuar në revistën PLOS Biology të martën.

Studiuesit nga Universiteti i Kalifornisë, Berkeley, kryen tre studime në Shtetet e Bashkuara duke parë efektin “egoist“, duke analizuar ndryshimet në aktivitetin nervor dhe sjelljen në dobi të të tjerëve dhe zbuluan se ai ishte i përhapur edhe pas një humbjeje të vogël të gjumit.

Shkencëtari hulumtues Eti Ben Simon dhe Matthew Walker, një profesor i neuroshkencës dhe psikologjisë në UC Berkeley dhe drejtor i Qendrës së Universitetit për Shkencën e Gjumit Njerëzor, ishin drejtuesit e studimit. Ata i thanë CNN se ky zbulim ishte më befasuesi.

“Edhe vetëm një orë e humbjes së gjumit ishte më se e mjaftueshme për të ndikuar në zgjedhjen për të ndihmuar një tjetër,” tha Ben Simon, një student postdoktoral i psikologjisë në Qendrën për Shkencën e Gjumit Njerëzor. “Kur njerëzit humbin një orë gjumë, ka një goditje të qartë në mirësinë tonë të lindur njerëzore dhe motivimin tonë për të ndihmuar njerëzit e tjerë në nevojë.”

Ekipi ekzaminoi gatishmërinë e 160 pjesëmarrësve për të ndihmuar të tjerët me një “pyetësor vetë-raportimi të altruizmit“, të cilin ata e plotësuan pas gjumit të një nate. Pjesëmarrësit iu përgjigjën skenarëve të ndryshëm shoqërorë në një shkallë nga “Unë do të ndaloja për të ndihmuar” në “Unë do t’i shpërfillja ata“.

Në një eksperiment që përfshinte 24 pjesëmarrës, studiuesit krahasuan përgjigjet nga i njëjti person pas një nate të qetë dhe pas 24 orësh pa gjumë. Rezultatet zbuluan një rënie prej 78% në dëshirën e vetë-raportuar për të ndihmuar të tjerët kur ishin të lodhur.

Ekipi më pas kreu skanime të trurit të atyre pjesëmarrësve dhe zbuloi se një natë e shkurtër ishte e lidhur me aktivitet të reduktuar në rrjetin social konjitiv të trurit, një rajon i përfshirë në sjelljen sociale.

“Studimi ynë i shton një grumbull provash në rritje që demonstrojnë se gjumi i pamjaftueshëm jo vetëm që dëmton mirëqenien mendore dhe fizike të një individi, por gjithashtu rrezikon lidhjet midis individëve dhe madje edhe ndjenjën altruiste të një kombi të tërë,” tha Walker.

Në studimin e tretë, i cili mati gjumin e më shumë se 100 njerëzve gjatë tre deri në katër net, studiuesit papritmas zbuluan se cilësia e gjumit ishte më e rëndësishme sesa sasia e gjumit kur bëhej fjalë për matjen e egoizmit. Ekipi vlerësoi nivelet e egoizmit bazuar në përgjigjet ndaj pyetësorëve që ishin plotësuar nga pjesëmarrësit e studimit. Sasia dhe cilësia e gjumit zakonisht ndikojnë në sjelljen emocionale dhe sociale, kështu që ekipi priste të gjente një efekt nga të dyja, tha Ben Simon për CNN.

Më shumë se gjysma e të gjithë njerëzve në vendet e zhvilluara thonë se nuk flenë mjaftueshëm gjatë javës së punës, të cilën Walker e quan një “epidemi globale të humbjes së gjumit“. Hulumtimet e gjera kanë treguar tashmë lidhje me çrregullimet e shëndetit mendor si ankthi dhe depresioni, si dhe sëmundjet fizike si diabeti dhe obeziteti.

“Këto gjetje kanë implikime të mëdha në të gjitha nivelet e shoqërisë, por veçanërisht për turnin tonë të natës, stafin e vijës së parë,” tha ai. “Mjekët, infermierët dhe policia janë shpesh të lodhur kronikisht dhe gjetjet sugjerojnë se aftësia e tyre për të ndihmuar në rrethana të vështira dhe kërkuese mund të rrezikohet.”

Tani, ndërsa provat bëhen gjithnjë e më të disponueshme për ndikimin e saj negativ në sjelljen sociale, mund të ketë pasoja për shoqërinë sot, shtoi Walker.
Ben Simon dhe Walker shpresojnë se kërkimi i tyre do t’i lejojë njerëzit të rikthejnë një natë të plotë të gjumit pa siklet ose stigmën e dembelizmit.
“Mungesa e gjumit ndryshon rrënjësisht mënyrën se si jemi ne si qenie sociale, emocionale, për të cilën mund të argumentoni se është thelbi i ndërveprimit njerëzor dhe çfarë do të thotë të jetosh një ekzistencë njerëzore përmbushëse dhe kuptimplotë,” tha Walker.

Burimi: CNN & The Guardian