Megjithatë, koncepti i kryerjes së 10,000 hapave në ditë për të ruajtur shëndetin nuk është i rrënjosur në shkencë, por një mashtrim marketing. Në vitet 1960, një kompani në Japoni shpiku një hapamatës të hershëm. Për shkak se karakteri japonez për numrin “10,000” duket si një person që po ecën, kompania e quajti pajisjen e saj matësi i 10,000 hapave.
“Ishte thjesht një frazë tërheqëse,” tha I-Min Lee, një epidemiologe në Shkollën Mjekësore të Harvardit dhe në Spitalin Brigham në Boston. Kryerja e kaq shumë hapave çdo ditë është sfiduese, por e realizueshme për shumë njerëz. “Sigurisht, nëse bëni 10,000 hapa, duket si një objektiv i mirë. Por në të vërtetë nuk ka asnjë bazë për të.”
Pajisjet e numërimit të hapave si orët dhe telefonat u përdorën gjerësisht vetëm në dy dekadat e fundit. Pasi e bënë këtë, shkencëtarët duhej të ndiqnin përdoruesit për periudha të gjata për të mësuar ndonjë gjë kuptimplotë në lidhje me numrin e hapave që ndikon në vdekshmërinë, aftësinë kardiovaskulare ose ndonjë gjë tjetër. Dhe deri vonë, kjo nuk kishte ndodhur.
Udhëzimet aktuale të aktivitetit fizik nga Departamenti Amerikan i Shëndetësisë dhe Shërbimeve Njerëzore, të publikuara në vitin 2018, janë ende të bazuara në kohë. Ekspertët shqyrtuan qindra studime mbi stërvitjen dhe shëndetin. Pothuajse të gjithë u bazuan në vetë-raportime të aktivitetit fizik, një masë që nuk është e saktë. Është e barabartë me hamendjen se sa kohë kalova duke ecur vitin e kaluar.
Për shkak të asaj hapësire për gabime, ekspertët përfunduan duke rekomanduar diapazon të gjerë ushtrimesh dhe jo numërim hapash: 150 deri në 300 minuta aktivitet javor të moderuar (ekuivalenti i ecjes së shpejtë) ose 75 deri në 150 minuta aktivitet të fuqishëm (për shembull, vrapim) gjatë të njëjtës periudhë. Një dekadë e arritjes së vazhdueshme të këtij qëllimi përkthehet në rreth një vit e gjysmë shtesë të jetës, tregojnë studimet epidemiologjike. Thjesht nuk kishte prova të mjaftueshme për të bërë një përcaktim të ngjashëm për hapat. “Më dhemb që nuk mundëm,” tha William Kraus, një mjek dhe shkencëtar në Universitetin Duke, i cili ndihmoi në hartimin e udhëzimeve. “Numërimet e hapave janë të arritshme. Njerëzit mund t’i kuptojnë ata.”
Tani kanë filluar të vijnë provat për hapat. Në vitin 2019 Lee publikoi një nga studimet e para që hetonte në mënyrë specifike efektet aktuale të përmbushjes së objektivit prej 10,000 hapash. Pasuan disa studime të tjera të mëdha. Rezultati? Disa lëvizje janë të mira, dhe më shumë është më mirë, por përfitimet zvogëlohen në një moment. Kulmi juaj personal varet nga mosha juaj. Njerëzit më të rinj se 60 vjeç duhet të ecin me të vërtetë 8,000 deri në 10,000 hapa në ditë për të marrë përfitimet më të mira për sa i përket jetëgjatësisë dhe shëndetit kardiovaskular. Njerëzit mbi 60 vjeç tregojnë përfitimin më të madh midis 6000 dhe 8000 hapave. (Shtatë mijë deri në 9000 hapa në ditë janë afërsisht ekuivalente me 150 deri në 300 minuta ecje të shpejtë çdo javë, objektivi në udhëzimet e 2018-ës.)
Dallimi është shpenzimi i energjisë. “Ne në thelb lidhim shpenzimet e energjisë me rezultatet shëndetësore,” tha Kraus. Ecja për 60 minuta me shpejtësi 5,3 kilometra në orë dhe vrapimi për 30 minuta me 9,6 kilometra në orë përdorin të njëjtën sasi energjie. “Sa më i vjetër të jesh, aq më pak efikas je me hapat e tu”, tha Kraus. “Për hapa, njerëzit e moshuar shpenzojnë më shumë energji.” Si rezultat, ata kanë nevojë për më pak hapa për të arritur të njëjtat përfitime.
Shtimi i disa mijëra hapave në ditë mund të jetë veçanërisht domethënës për dikë që nuk është në gjendje fizikisht të ecë me shpejtësi, tha Amanda Paluch, një epidemiologe në Universitetin e Massachusetts Amherst, e cila udhëhoqi dy meta-analiza që lidhin numërimin e hapave me rrezikun e vdekjes dhe sëmundje kardiovaskulare. Ajo përfundon se “njerëzit që janë më pak aktivë kanë më shumë për të fituar“.
Numri total i hapave që bëni duket se ka më shumë rëndësi sesa shpejtësia me të cilën i bëni. “Pyetja e rëndësishme për mua është, kur dy njerëz ecin të njëjtën sasi, a ka rëndësi nëse hapat e tyre grumbullohen me një ritëm më të shpejtë kundrejt një ritmi më të ngadaltë?” tha Lee. Përgjigja deri tani është “jo“.
Studimet më të reja po shkojnë përtej niveleve të vdekjeve për të bërë pyetje rreth mënyrës se si hapat mund të kontribuojnë në parandalimin e diabetit ose të ndihmojnë në kontrollin e presionit të gjakut dhe peshës. Në fund të fundit, qëllimi nuk është vetëm të jetosh më gjatë, por të jetosh më shëndetshëm. Rezultatet e plota nuk janë arritur ende, kështu që këshilla e Lee ndërkohë është: “Përshtatni hapat sipas asaj që po përpiqeni të arrini dhe sipas asaj që jeni”.
