Evropa ishte e përgatitur për një dimër të ashpër në pritje të një përgjigjeje ruse ndaj sanksioneve të vendosura në vazhdën e pushtimit të Ukrainës nga Putini në shkurt 2022.
Rusia është akuzuar për përdorimin e energjisë si armë dhe dërgimi i naftës dhe gazit – eksportet më të mëdha të saj – pritej të përdorej për të dobësuar vendosmërinë e kontinentit.
Në gusht, Gjermania tha se Moska po rriste çmimet kur firma shtetërore Gazprom, pasi reduktoi flukset e gazit nëpërmjet tubacionit Nord Stream 1, më pas ndaloi përkohësisht furnizimet e karburantit që gazsjellësi dërgon në Evropën Perëndimore.
Tre muaj më parë, kreu i Operatorit të Sistemit të Transmetimit të Gazit të Ukrainës tha se Rusia po përdorte tubacionin midis Rusisë dhe Gjermanisë për të dobësuar “qëndrimin e sigurisë” të Ukrainës.
Por shpresat e Putinit për të përkulur një Evropë të tërë sipas vullnetit të tij mund të jenë prishur, të paktën në një afat të shkurtër, për shkak të motit jashtëzakonisht të ngrohtë, me temperatura mesatare deri në 20 gradë Celsius më të ngrohta se normalja.
“Putini pati fat të keq këtë vit, është vërtet ngrohtë në Evropë,” tha analisti i energjisë dhe gjeopolitik Thomas O’Donnell.
“Leva e tij është kryesisht në afat të shkurtër dhe ai vendosi ta përdorë atë përpara se ta humbasë,” tha ai për Newsweek. “Në thelb, ai duhet të lutet për mot të keq.”
Nuk është vetëm klima që ka ndërhyrë. Bashkëpunimi i BE-së për të reduktuar kërkesën për gaz dhe për të zhvilluar objekte të reja për gazin natyror të lëngshëm (LNG) ka qenë gjithashtu thelbësor, me importet e karburantit në rritje, veçanërisht nga SHBA dhe Katari.
Industria e BE-së ka reduktuar konsumin e saj me më shumë se një të pestën pa ulur ndjeshëm prodhimin, sipas Henning Gloystein, drejtor i energjisë, klimës dhe burimeve në konsulencën e rrezikut politik Eurasia Group.
Familjet kanë reduktuar gjithashtu konsumin e gazit, të ndihmuar nga moti i butë dhe i nxitur nga kostot e larta dhe fushatat publike që kërkojnë përmbajtje.
“Kjo do të thotë se planet e zotit Putin për të mbjellë mosmarrëveshje në BE duke rritur çmimet dhe duke shkaktuar mungesa të mundshme kanë dështuar,” tha Gloystein për Newsweek.
“Në gjysmë të sezonit të dimrit, inventarët e gazit të BE-së janë ende në rreth 90% të kapacitetit në shumicën e vendeve anëtare. Edhe nëse ka një ftohje përpara fundit të sezonit, duhet të ketë ende mjaft gaz në ruajtje për të përballuar situatën“, tha ai.
“Kjo reflektohet në çmimet aktuale të gazit, të cilat janë në nivelin më të ulët që nga fillimi i pushtimit rus.”
Në një vlerësim më 11 nëntor, Eurasia Group tha se perspektiva e përmirësuar e Evropës për gazin do ta bëjë më të lehtë detyrën e përgatitjes për dimrin e ardhshëm, kur vendet e BE-së do të kenë nevojë të rimbushin inventarët e gazit me pak ose aspak furnizim nga Rusia.
“Me përjashtim të ndërprerjeve të mëdha të paplanifikuara dhe rritjeve të kërkesës këtë vit, rreziku i mungesës së energjisë në vitin 2023 tani është mjaft i ulët”, tha Gloystein, megjithëse ai priste që çmimet e gazit të mbeten më të larta se sa do të ishin në kushte normale politike.
Rusia zakonisht furnizon BE-në me rreth 155 miliardë metra kub gaz në vit, ose 40% të nevojave të saj vjetore për import. Në maj, Grupi Eurasia parashikoi se sa më gjatë të zgjaste lufta, aq më shumë kishte gjasa që Rusia të frenonte furnizimet në Evropë, veçanërisht nëse rriteshin sanksionet.
O’Donnell tha se me mendjet e përqendruara në zëvendësimin e gazit rus, ai besonte se do të duhej deri në vitin 2026 ose 2027 që të kishte mjaftueshëm LNG në linjë “për të kënaqur tregun dhe për të mos u varur nga gazi i tubacionit“.
Megjithatë, çmimet historikisht të larta të gazit në krahasim me para luftës i japin Putinit ende levë, veçanërisht pasi bizneset dhe konsumatorët ndiejnë presionin.
“Gjëja është se dimri i ardhshëm mund të jetë si dimri 2019-2020 kur ishte vërtet i ftohtë dhe era nuk frynte dhe të gjithë mbaruan dhe furnizimet në depo, përfshirë rusët”, tha O’Donnell. “Atëherë ai do të ishte në vendin e shoferit për një vit.”
