Karakteristikat e përbashkëta në vendet e Ballkanit Perëndimor janë mospërputhja në zbatimin e ligjit, mungesa e një kuadri rregullator solid të barabartë për të gjithë, korrupsioni dhe klientelizmi që i bën këto vende më pak tërheqëse për investitorët “e shëndetshëm”.
Duke marrë shembullin e përvojës greke të investimit në rajon, BE-ja duhet të avokojë më intensivisht për zbatimin e vërtetë të shtetit të së drejtës që është thelbi në tërheqjen e Investimeve të Huaja Direkte (IHD), vlerësuan Nikolaos Tzifakis dhe Anastasios Valvis, autorë të Përmbledhje e Politikave të lëshuara nga “WB2EU Network”.
Përmbledhja theksoi rëndësinë e krijimit të kornizave të forta institucionale dhe rregullatore si mekanizma të domosdoshëm të llogaridhënies së qeverisë lidhur me rritjen ekonomike dhe zhvillimin e qëndrueshëm.
Ndonëse ka probleme dhe polemika lidhur me shtetin e së drejtës dhe faktin që autoritetet aktuale në vendet e Ballkanit Perëndimor kontrollojnë pothuajse të gjithë mekanizmat shtetërorë, përfshirë edhe ekonominë, kjo situatë nuk ka ndikuar apo ulur me një diferencë të madhe zhvillimin ekonomik rajonal. Megjithatë, lind pyetja se sa e qëndrueshme është kjo rrugë e zhvillimit ekonomik, theksojnë autorët.
Hulumtimi i kryer nga Banka Botërore, Komisioni Evropian dhe Departamenti i Shtetit i SHBA-së mbi mjedisin e biznesit në të gjithë rajonin kanë treguar se kthimi i demokracisë dhe mangësitë strukturore kanë një ndikim negativ për IHD-të, duke përmbajtur kështu investitorin e mundshëm nga perceptimi i destinacionit si një një të sigurt.
Megjithatë, progresi dhe bashkëpunimi është vendosur me vende të tilla si Kina, Rusia, Emiratet e Bashkuara Arabe. Marrëveshje të tilla, nga këndvështrimi i vendeve perëndimore, interpretohen si “kapital gërryes”, duke sjellë shpesh së bashku investime me gjurmë negative mjedisore.
Disa nga rekomandime në raport:
- Shtetet e Ballkanit Perëndimor duhet të përforcojnë kuadrin rregullator dhe institucional dhe të fuqizojnë autoritetet e pavarura në mënyrë që të zbusin pazaret dhe ndërhyrjet politike.
- Shtetet e Ballkanit Perëndimor duhet të vendosin standarde të përshtatshme mjedisore për aktivitetin e biznesit në përputhje me acquis communautaire të BE-së, në mënyrë që të tërheqin Investimet e Huaja Direkte “të gjelbra”.
- BE-ja duhet të fokusohet në pajtueshmërinë e vërtetë të shteteve të Ballkanit Perëndimor me standardet e BE-së dhe në zbatimin gjithëpërfshirës të legjislacionit të miratuar.
Burimi: WB2EU
