Udhëheqësit e dy ekonomive më të mëdha të BE-së, Emmanuel Macron dhe Olaf Scholz, kanë “përplasur edhe një herë brirët” se si të mbrohet Evropa nga kërcënimet e jashtme ekonomike. Ndërsa ata ndajnë një kufi prej 280 miljesh, pikëpamjet e tyre për sigurimin e së ardhmes së BE-së janë shumë të ndryshme, duke krijuar tension brenda bllokut në një moment kritik për tregtinë globale.
Në një ngjarje të fundit në Berlin, presidenti francez Macron ngriti alarmet, duke paralajmëruar se BE-ja “mund të vdesë” nëse vazhdon të ndjekë një qasje tradicionale të tregtisë së lirë. Ai argumentoi se blloku duhet të miratojë një qëndrim më proteksionist për të mbrojtur industritë e tij dhe të mbetet konkurrues në skenën globale. Ai paralajmëroi se nëse Evropa nuk e ndryshon strategjinë e saj, ajo rrezikon të shtyhet “jashtë tregut” brenda dy deri në tre vjet.
Në të kundërt, kancelari gjerman Scholz u tërhoq, duke deklaruar se përpjekjet e Evropës për të mbrojtur industritë e saj nga praktikat e padrejta tregtare nuk duhet të çojnë në vetë-sabotim. Gjermania e ka bërë të qartë kundërshtimin e saj përpara një votimi të ardhshëm të BE-së për tarifat e reja për automjetet elektrike kineze, të cilat Scholz beson se mund t’i bëjnë më shumë dëm sesa mirë ekonomisë evropiane.
Kjo përplasje e fundit thekson ndarjen e thellë midis Francës dhe Gjermanisë mbi mënyrën se si t’i përgjigjen proteksionizmit në rritje nga Shtetet e Bashkuara dhe Kina, veçanërisht ndërsa peizazhi i tregtisë globale bëhet gjithnjë e më i paqëndrueshëm.
Një Evropë e ndarë në një ekonomi globale në ndryshim
Koha e këtij debati është domethënëse. Zgjedhjet presidenciale në SHBA janë të mëdha, me kthimin e mundshëm të Donald Trump, një lider i njohur për vendosjen e tarifave ndaj mallrave evropiane. Edhe nën drejtimin e Joe Biden, Amerika është zhvendosur drejt mbrojtjes së industrive vendase, duke investuar shumë në firmat amerikane dhe duke inkurajuar kompanitë evropiane që të zhvendosen në SHBA.
Ndërkohë, Kina vazhdon të dominojë sektorët kryesorë, veçanërisht në teknologjinë neutrale ndaj karbonit dhe zinxhirët kritik të furnizimit. BE-ja përballet me presion për të hartuar një strategji që do ta lejojë atë të konkurrojë në skenën globale. Por arritja e konsensusit për këto çështje po bëhet gjithnjë e më e vështirë, veçanërisht me Francën dhe Gjermaninë në mosmarrëveshje.
Një betejë mbi strategjinë ekonomike të BE-së
Në një shkëmbim të mprehtë, Macron la të kuptohet për zhgënjimet e tij me Scholz-in gjatë një sesioni pyetjesh dhe përgjigjesh, veçanërisht në lidhje me çështjen e borxhit të përbashkët të BE-së. Presidenti francez kujtoi se si BE-ja kishte lëshuar vetëm borxh të përbashkët gjatë krizës pandemike, me ndihmën e një “kolegu të quajtur Covid-19“. Komentet e Macron ishin një goditje delikate ndaj hezitimit të Gjermanisë për të përqafuar edhe një herë huamarrjen e përbashkët, një masë që Macron beson se është e nevojshme për të investuar në sektorë strategjikë dhe për të konkurruar me Kinën dhe SHBA-në.
Ndërsa Franca ka qenë një përkrahëse e zëshme e emetimit të borxhit të ri të BE-së për të mbështetur rritjen, Gjermania mbetet fuqishëm kundër kësaj ideje. Scholz dhe qeveria e tij e shohin një huamarrje të tillë si një precedent të rrezikshëm, pavarësisht se janë dakord me disa aspekte të raportit të Mario Draghit mbi konkurrencën e Evropës, i cili do të jetë në rendin e ditës në samitin e ardhshëm të Këshillit Evropian.
Interesat e brendshme nxisin debatin
Ndërsa të dy udhëheqësit pretendojnë se kanë në zemër interesat më të mira të Evropës, është e qartë se shqetësimet e brendshme po i formësojnë qëndrimet e tyre. Industria e automobilave në Francë, për shembull, ka pak ekspozim ndaj tregut kinez, duke i lejuar Macronit të shtyjë më fort për tarifat për automjetet elektrike kineze. Ndërkohë, Gjermania, shtëpia e gjigantëve të industrisë si Volkswagen, është shumë më e kujdesshme ndaj reagimeve të mundshme nga Pekini, i cili mbetet një treg vendimtar për eksportet gjermane.
Udhëheqja e dobët dhe frustrimet në rritje
Situata politike në të dy vendet po e bën më të vështirë arritjen e kompromiseve kuptimplotë. Macron përballet me një Asamble Kombëtare të ndarë dhe një të djathtë ekstreme në rritje në Francë, ndërsa partia e Scholz ka pësuar një sërë humbjesh zgjedhore. Qeveria e tij mund të shpërbëhet përpara zgjedhjeve të ardhshme federale, duke e bërë gjithnjë e më të vështirë për të që të bëjë lëshime jopopullore ndaj Francës ose BE-së.
Ndërkohë, zhgënjimet po shtohen si në Paris ashtu edhe në Berlin. Zyrtarët francezë kritikojnë Gjermaninë se nuk ka marrë parasysh implikimet gjeopolitike të politikave të saj, duke e akuzuar atë se është shumë e fokusuar në çështjet e brendshme. Nga ana tjetër, ligjvënësit gjermanë argumentojnë se Franca është bllokuar në të menduarit e saj të ngushtë, e paaftë të vlerësojë pamjen më të madhe të tregtisë dhe gjeopolitikës globale.
Siç theksoi Nils Schmid, një ligjvënës gjerman nga partia e Scholz-it, Kina po pozicionohet si një lojtar dominues global dhe nëse BE-ja nuk e finalizon marrëveshjen e saj tregtare Mercosur, “është Kina ajo që do të ripërcaktojë rregullat e tregtisë“.
E ardhmja e BE-së në udhëkryq
Ndërsa Franca dhe Gjermania vazhdojnë të grinden për mënyrën se si të mbrojnë interesat ekonomike të Evropës, aksionet nuk kanë qenë kurrë më të larta. Të dy liderët përballen me presion të jashtëzakonshëm brenda dhe jashtë vendit dhe paaftësia e tyre për të gjetur gjuhën e përbashkët kërcënon të paralizojë BE-në në një kohë kur kërcënimet globale janë në rritje.
Ndërsa historia tregon se Franca dhe Gjermania zakonisht gjejnë një mënyrë për të ngatërruar dallimet e tyre, pyetja mbetet nëse këto dy kombe mund ta udhëheqin BE-në drejt një fronti të bashkuar në politikën tregtare dhe industriale – apo nëse mosmarrëveshja e tyre do ta lërë bllokun të pambrojtur në një situatë gjithnjë e më të madhe të një bote konkurruese.
