Aftësia e fëmijëve të vegjël për të qeshur dhe për të bërë shaka është përcaktuar sipas moshës për herë të parë duke përdorur të dhënat nga një studim i ri që përfshin gati 700 fëmijë nga lindja deri në moshën 4 vjeç, nga e gjithë bota.
Gjetjet, të udhëhequra nga kërkuesit e Universitetit të Bristolit dhe të publikuara në “Behavior Research Methods“, identifikojnë humorin më të hershëm të moshës dhe mënyrën se si ai zakonisht ndërtohet në vitet e para të jetës.
Studiuesit nga Shkolla e Arsimit në Bristol u përpoqën të përcaktonin se cilat lloje humori janë të pranishme në zhvillimin e hershëm dhe moshat në të cilat shfaqen lloje të ndryshme humori. Ekipi krijoi Anketën e Humorit të Hershëm (AHH) me 20 pyetje dhe u kërkoi prindërve të 671 fëmijëve të moshës 0 deri në 47 muaj nga MB, SHBA, Australia dhe Kanada, të plotësonin anketën pesëminutëshe rreth zhvillimit të humorit të fëmijës së tyre.
Ekipi zbuloi se mosha më e hershme e raportuar që disa fëmijë vlerësonin humorin ishte 1 muaj, me rreth 50% të fëmijëve që vlerësonin humorin në 2 muaj dhe 50% prodhonin humor në 11 muaj. Ekipi tregon gjithashtu se sapo fëmijët prodhonin humor, ata e ripërsëritnin atë shpesh, ku gjysma e fëmijëve kishin bërë shaka në 3 orët e fundit.
Nga fëmijët e anketuar, ekipi identifikoi 21 lloje të ndryshme humori. Fëmijët nën 1 vjeç vlerësuan format fizike, vizuale dhe dëgjimore të humorit. Kjo përfshinte lojëra me fshehje dhe zbulim, gudulisje, fytyra qesharake, humor trupor (p.sh. futja e kokës nëpër këmbë), zëra dhe zhurma qesharake, ndjekje dhe keqpërdorim i objekteve (p.sh., vënia e një filxhani në kokë).
Fëmijët 1-vjeçar vlerësuan disa lloje humori që përfshinin reagimin e të tjerëve. Kjo përfshinte ngacmimet, shfaqjen e pjesëve të fshehura të trupit (p.sh., heqjen e rrobave), frikësimin e të tjerëve dhe tema tabu (p.sh. humori për tualetin). Atyre iu duk gjithashtu për të qeshur të sillen si diçka tjetër (p.sh., një kafshë).
Humori i 2-vjeçarëve pasqyronte zhvillimin e gjuhës, duke përfshirë etiketimin e gabuar, lojën me koncepte (p.sh., qentë thonë moo) dhe fjalë të pakuptimta. Fëmijët në këtë grupmoshë u zbulua gjithashtu se shfaqnin një farë “ligësie”, pasi vlerësonin talljet me të tjerët dhe humorin agresiv (p.sh., shtyrjen e dikujt).
Më në fund, 3-vjeçarët u zbuluan se luanin me rregullat shoqërore (p.sh., duke thënë fjalë të pista për të qeshur) dhe treguan fillimet e të kuptuarit të trukeve dhe lojërave të fjalës.
Dr Elena Hoicka, profesoreshë e asociuar në Shkollën e Arsimit në Bristol dhe autori kryesor i studimit, tha: “Rezultatet tona theksojnë se humori është një proces kompleks dhe në zhvillim në katër vitet e para të jetës. Duke pasur parasysh universalitetin dhe rëndësinë e tij në kaq shumë aspekte të jetës së fëmijëve dhe të të rriturve, është e rëndësishme që ne të zhvillojmë mjete për të përcaktuar se si zhvillohet humori fillimisht, në mënyrë që të mund të kuptojmë më tej jo vetëm shfaqjen e humorit në vetvete, por se si humori mund t’i ndihmojë fëmijët e vegjël të funksionojnë në aspektin njohës, social dhe në aspektin e shëndetit mendor”.
Burimi: Hoicka E, Soy Telli B, Prouten E, etj. Anketa e hershme e humorit (EHS): Një matës i besueshëm i raportit të prindërve për zhvillimin e humorit për fëmijët 1 deri në 47 muajsh.
