Pas viteve të rritjes së rrezikshme ekonomike, gjërat po ngadalësohen në Kinë, duke e bërë më të vështirë për të ecur përpara. Disa kanë vendosur të largohen plotësisht nga “gara e minjve”, duke shkaktuar një lëvizje të njohur si “të rrimë shtrirë”.
Dashamirësit e kësaj lëvizje janë të lodhur nga stresi që vjen prej punës me orë të gjata dhe presioni i familjes dhe i shoqërisë për të vazhduar ngjitjen e shkallëve. Disa e shohin fenomenin si një paralajmërim të stanjacionit të afërt të stilit japonez. Të tjerë argumentojnë se është e ngjashme me lëvizjet kundërkulturore të viteve 1960, me të rinjtë që kërkojnë një shoqëri më pak kërkuese që është më e fokusuar në zhvillimin personal.
1. Si filloi lëvizja?
Nisi pas një postimi – që më pas u censurua – në platformën e mediave sociale Baidu Tieba me titull “Të rrimë shtrirë është Drejtësi” dhe u bë virale në prill 2021. “Unë nuk kam punuar për dy vjet dhe nuk shoh asgjë të keqe me këtë,” shkroi autori. “Presioni vjen kryesisht nga krahasimet me moshatarët tanë dhe vlerat e brezave të vjetër. Por ne nuk duhet t’i ndjekim ato.”
2. Ku po ndodh kjo?
Lëvizja ka goditur një zonë veçanërisht në Shenzhen, qendra e teknologjisë në kufi me Hong Kongun në Kinën juglindore, ku kultura e njohur si “996” – duke punuar nga 9 e mëngjesit deri në 9 të mbrëmjes, gjashtë ditë në javë – ka qenë prej kohësh e zakonshme. Është shtëpia e fabrikave dhe kompanive gjigante të elektronikës si Huawei Technologies Co. dhe Tencent Holdings Ltd., si dhe 18 milionë njerëzve — shumë prej të cilëve u zhvendosën atje për të ndjekur ëndrrat e tyre e për t’u pasuruar. Megjithatë, ndërsa epoka e rritjes shpërthyese është zbehur, shumë punëtorë po rivlerësojnë zgjedhjet e tyre. Fakti që Shenzhen është ndër qytetet më pak të përballueshme në botë, i shton edhe më shumë problemet e tyre.
3. A është kjo unike për Kinën?
Në të vërtetë, jo. Presione të tilla janë krijuar në vendet e zhvilluara prej dekadash, pasi të ardhurat kanë ngecur dhe kostot e strehimit dhe arsimit janë rritur, duke bërë që më pak të rinj të jenë në gjendje të ndërtojnë një jetë financiarisht të qëndrueshme. Përmbysja e shkaktuar nga pandemia Covid-19 gjithashtu bëri që shumë njerëz të rivlerësonin prioritetet. Në të ashtuquajturën “Dorëheqja e Madhe” në SHBA, punëtorët kanë lënë punën e tyre në shifra rekord – më shumë se 37 milionë nga prilli deri në dhjetor të vitit të kaluar. Shumë të tjerë duket se po qëndrojnë jashtë fuqisë punëtore.
4. Pra, Kina po ndjek trendet?
Mund të jetë një simptomë e një faze të re në zhvillimin ekonomik të Kinës: Ndërsa një komb bëhet më i pasur, punëtorët e tij mund ta përballojnë të jenë më përzgjedhës. Në SHBA dhe Evropë, formimi i një klase të madhe të mesme ishte çelësi për ngritjen e kundërkulturës së viteve 1960 dhe, më vonë, të të ashtuquajturit brezi i përtacëve i viteve ’90. Në një jehonë të atyre lëvizjeve perëndimore, disa të rinj kinezë të klasës së mesme — me perspektiva përtej çdo gjëje që prindërit e tyre mund të kishin shpresuar ndonjëherë — thonë se shoqëria e tyre është shumë konformiste dhe materialiste. Nuk ka statistika zyrtare se sa shumë po braktisin shkollën pasi është ende kryesisht një koncept — dhe jo një koncept që qeveria dëshiron të inkurajojë.
5. Si po reagojnë autoritetet dhe kompanitë?
Presidenti Xi Jinping në gusht i kërkoi vendit të “shmangte problemet”, që do të thotë konkurrencën e ashpër, si dhe “shtrirjen në shesh” dhe në vend të kësaj “hapjen e kanaleve të reja për rritjen e lëvizshmërisë”. Politikat e fundit që synojnë promovimin e “begatisë të përbashkët”, të tilla si përmirësimi i kushteve për punëtorët dhe moderimi i kostove të strehimit dhe arsimit, synojnë të mbështesin një cilësi më të mirë të jetës.
Megjithëse ekonomia është dyfishuar në madhësi gjatë dekadës së fundit, jo të gjithë po korrin përfitime. Pronari i TikTok ByteDance Ltd. urdhëroi një javë më të shkurtër pune pasi disa nga punonjësit e tij iu bashkuan mijëra të tjerëve, përfshirë Alibaba Group Holding Ltd. në një fushatë në internet të quajtur “Jetët e punëtorëve kanë rëndësi”, duke postuar informacione se kur ata fillojnë dhe përfundojnë ditët e tyre të punës.
Burimi: Bloomberg Business
