Qindra miliona euro dhe thirrjet e përsëritura për zyrtarët kanë pasur vetëm një ndikim modest në përmirësimin e sundimit të ligjit në Ballkanin Perëndimor, thotë një raport i ri nga Gjykata Evropiane e Audituesve të publikuar më 10 janar.
BE-ja shpenzoi rreth 700 milionë euro për të promovuar sundimin e ligjit në rajon ndërmjet viteve 2014 dhe 2020, si dhe për t’u angazhuar në dialogun politik. Pavarësisht kësaj, të gjashtë vendet kandidate dhe kandidate potenciale nga rajoni përballen me çështje të sundimit të ligjit dhe të drejtave themelore, thoshte raporti, i cili përmendi vullnetin e pamjaftueshëm politik dhe mungesën e angazhimit për reforma.
Çështjet e pazgjidhura përfshijnë pavarësinë e gjyqësorit, luftën kundër korrupsionit dhe lirinë e shprehjes. Në të vërtetë, raporti citon studime të tjera që tregojnë kthim prapa demokratik në pjesën më të madhe të rajonit, me përjashtim të dukshëm të Maqedonisë së Veriut, në vitet e fundit.
Ndërkohë që disa reforma teknike dhe operacionale janë kryer në rajon, mbështetja e BE-së në përgjithësi nuk ka qenë e mjaftueshme për të trajtuar çështje të vazhdueshme në fusha të tilla si pavarësia e gjyqësorit, përqendrimi i pushtetit, ndërhyrja politike dhe korrupsioni.
Por një deklaratë për shtyp Gjykata Evropiane e Audituesve tha se BE-ja ka prioritete të qarta për sundimin e ligjit në Ballkanin Perëndimor, të cilat përgjithësisht përkthehen në veprime specifike sipas Instrumentit të Para-Aderimit (IPA).
Megjithatë, shtoi ai, auditorët e GJEA-së arrijnë në përfundimin se “rreziqet kryesore për qëndrueshmërinë e ndikimit të veprimeve të BE-së nuk janë zbutur mjaftueshëm. Masat për të trajtuar çështjen e kapaciteteve të dobëta administrative dhe mungesës së vullnetit politik – që të dyja janë çështje kyçe – janë shumë të pakta dhe shpesh joefektive.”
Zyrtarët e BE-së rrallë kërcënojnë se do të pezullojnë ndihmën edhe kur shtetet nga rajoni devijojnë nga parimet themelore të demokracisë, sundimit të ligjit dhe respektimit të të drejtave të njeriut.
“Është e qartë se mbështetja e BE-së për sundimin e ligjit në Ballkanin Perëndimor nuk ka arritur të sjellë ndryshime të thella,” tha Juhan Parts, një anëtar i Gjykatës Evropiane të Audituesve përgjegjës për raportin. “Përparimi modest i bërë gjatë 20 viteve të fundit kërcënon qëndrueshmërinë e përgjithshme të mbështetjes së BE në procesin e pranimit.
Reformat e vazhdueshme humbasin përfundimisht besueshmërinë e tyre nëse nuk prodhojnë rezultate konkrete.” Rezultatet e raportit të GJEA ndryshojnë nga ato nga raportet e vetë BE-së, të cilat, thanë auditorët, “priren të fokusohen në arritjet sasiore dhe nuk fokusohen mjaftueshëm në rezultatet aktuale të reformave”.
Burimi: ECA
