Sytë mund të ofrojnë një “dritare në shpirt“, siç thonë poetët, por ata gjithashtu kanë shumë për të thënë për shëndetin tuaj.
Sytë e thatë mund të jenë shenjë e artritit reumatoid. Nivelet e larta të kolesterolit mund të shkaktojnë formimin e një unaze të bardhë, gri ose blu rreth pjesës së ngjyrosur të syrit tuaj, të quajtur iris. Një unazë ari prej bakri që rrethon irisin është një shenjë kryesore e sëmundjes së Wilson, një çrregullim i rrallë gjenetik që shkakton grumbullimin e bakrit në tru, mëlçi dhe organe të tjera, duke ngadalësuar helmimin e trupit.
Dhe kjo nuk është e gjitha: Dëmtimi i enëve të gjakut në pjesën e pasme të syrit tuaj, e quajtur retina, mund të jetë shenja e hershme e dëmtimit nervor për shkak të diabetit, presionit të lartë të gjakut, sëmundjes së arterieve koronare, madje edhe kancerit, si dhe glaukomës dhe degjenerim makular prej moshës.
Kontrollimi i shenjave të sëmundjes është një arsye kryesore pse mjeku zgjeron sytë tuaj për të parë thellë në thellësi të tyre në ekzaminimet vjetore të syve.
Së shpejti, mund të ketë një arsye tjetër të mirë për të vuajtur nga disa orë shikim të paqartë. Një studim i ri, për të cilin studiuesit thonë se është i pari i këtij lloji, thotë se retina mund të jetë gjithashtu në gjendje të na ofrojë një mënyrë të lehtë, joinvazive për të përcaktuar moshën e vërtetë biologjike të trupit tonë — e cila mund ose nuk mund të pasqyrojë moshën tonë kronologjike.
“Retina ofron një “dritare” unike, të aksesueshme për të vlerësuar proceset themelore patologjike të sëmundjeve sistemike vaskulare dhe neurologjike që shoqërohen me rrezik të shtuar të vdekshmërisë,” shkroi autori i studimit Dr. Mingguang He, një profesor i epidemiologjisë oftalmike në Universitetin e Melburnit dhe Qendra për Kërkimin e Syve në Australi. Studimi u botua të martën në British Journal of Ophthalmology.
Një studim i modeluar
Studimi analizoi mbi 130,000 imazhe të retinës nga mostrat e dhëna nga njerëzit pjesëmarrës në BioBank në Mbretërinë e Bashkuar, një studim afatgjatë i qeverisë me mbi 500,000 pjesëmarrës midis moshës 40 dhe 69 vjeç. Përdorimi i një modeli të të mësuarit të thellë, i cili është një formë e machine learning, studiuesit vlerësuan një “hendek të moshës së retinës” midis shëndetit aktual biologjik të syrit dhe moshës së personit që nga lindja.
Kishte një rritje prej 2% në rrezikun e vdekjes nga çdo shkak për çdo vit diferencë midis moshës aktuale të një personi dhe moshës më të vjetër biologjike të identifikuar në sy, zbuloi studimi.
Diferencat më të mëdha prej tre, pesë dhe dhjetë vjetësh midis moshës aktuale dhe moshës biologjike të matur nga retina u shoqëruan ndjeshëm me një rrezik deri në 67% më të lartë të vdekjes nga sëmundje specifike, edhe pas llogaritjes së faktorëve të tjerë si presioni i lartë i gjakut, pesha dhe dallimet në stilin e jetesës si duhanpirja.
“Duke përdorur një algoritëm të të mësuarit, kompjuteri ishte në gjendje të përcaktonte moshën e pacientit nga një foto me ngjyra e retinës me saktësi mjaft të mirë. Këto nivele ndryshimesh nuk janë gjëra që ne si klinicistë do të jemi në gjendje t’i tregojmë — ne mund të themi nëse dikush është një fëmijë kundrejt një të rrituri më të vjetër, por jo nëse dikush është 70 apo 80, “tha Dr. Sunir Garg, një zëdhënës klinik për Akademinë Amerikane të Oftalmologjisë dhe profesor i oftalmologjisë në Spitalin e Syve Wills në Filadelfia, i cili nuk ishte i përfshirë në studimin.
“Aspekti vërtet unik i këtij punimi është përdorimi i atij ndryshimi në moshën reale të një pacienti në krahasim me moshën që kompjuteri mendonte se ishte një pacient për të përcaktuar vdekshmërinë. Kjo nuk është diçka që ne menduam se ishte e mundur,” tha Garg.
Kishte dy grupe sëmundjesh për të cilat modeli nuk arriti të parashikonte ndjeshëm një rrezik të shtuar të vdekjes: sëmundjet kardiovaskulare dhe kanceri. Kjo mund të jetë për shkak të një numri më të vogël të rasteve të tilla në popullatën e studiuar, thanë studiuesit, ose për përmirësimet në trajtimet e kancerit dhe sëmundjeve të zemrës.
“
Gjetjet tona të reja kanë përcaktuar se hendeku i moshës së retinës është një parashikues i pavarur i rritjes së rrezikut të vdekshmërisë, veçanërisht i sëmundjeve jo-kardiovaskulare dhe vdekshmërisë jo kanceroze,” shkroi ai dhe ekipi i tij. “
Këto gjetje sugjerojnë se mosha e retinës mund të jetë një biomarker klinikisht i rëndësishëm i plakjes.”
Vënia në praktikë e kësaj teorie është thjesht një dritëz në syrin e studiuesve në këtë pikë. Megjithatë, studimi tregon një përfitim tjetër të lejimit të një personi tjetër që të shikojë thellë në sytë tuaj, edhe nëse është vetëm mjeku juaj i syrit.
“Do të duhet të kryhen grupe më të mëdha të dhënash për popullata më të ndryshme, por ky studim thekson se testet e thjeshta, jo-invazive të syrit mund të na ndihmojnë të edukojmë pacientët për shëndetin e tyre të përgjithshëm dhe shpresojmë se do të jenë të dobishme për të ndihmuar pacientët të kuptojnë ndryshimet që ata mund të përmirësojë jo vetëm shëndetin e syve, por shëndetin e tyre të përgjithshëm”, shkroi Garg.
Burimi: CNN
