Një kabllo e prerë e energjisë që çon në termocentralin bërthamor të zhdukur të Ukrainës në Çernobil, i shtyu zyrtarët të mërkurën të paralajmërojnë për rreziqet e mundshme të sigurisë.
Zona e veçuar e Çernobilit prej 2,600 kilometrash katrorë (1,000 milje), vendi i shkrirjes vdekjeprurëse të vitit 1986, strehon gjithashtu një strukturë të mbetjeve bërthamore, ku karburanti i shpenzuar nga reaktorët e Ukrainës është i mbyllur për ruajtje të sigurt afatgjatë. Operatori Energoatom tha se ndërprerja e energjisë mund të rrisë rreziqet e sigurisë sepse temperatura e karburantit të shpenzuar do të rritet gradualisht, duke rezultuar potencialisht në një çlirim rrezatimi.
Vendi i Çernobilit ka gjeneratorë të emergjencës me naftë me karburant të mjaftueshëm për të mbështetur sistemet kritike për 48 orë, tha në një deklaratë të mëvonshme rregullatori kombëtar bërthamor, Inspektorati Shtetëror për Rregullimin Bërthamor të Ukrainës. Luftimet jashtë zonës së Çernobilit kanë komplikuar riparimin e kabllit të energjisë dhe humbja e energjisë elektrike po prek gjithashtu qytete të tjera, tha rregullatori, duke shtuar se nuk ka komunikim telefonik me stafin në uzinë.
“Mosha e mbetjeve bërthamore në Çernobil do të thotë se ato mund të ruhen në mënyrë të sigurt edhe pa energji”, tha Agjencia Ndërkombëtare e Energjisë Atomike më 3 mars. “Energjia atomike prishet me kalimin e kohës, duke rezultuar në më pak nxehtësi dhe probabilitet më të ulët të një incidenti të sigurisë nga rrezatimi”.
“Shufrat e karburantit të harxhuar të ruajtura në vend janë ftohur për 22 vjet,” tha Geraldine Thomas nga Imperial College London, e cila hulumton ndikimet afatgjata shëndetësore të aksidentit të Çernobilit. “Ata nuk do të prodhojnë sasi të konsiderueshme të nxehtësisë, duke e bërë lëshimin e rrezatimit shumë të pamundur.”
Një strukturë e re magazinimi në vendin e Çernobilit u ndërtua së bashku me Jupiter, Holtec International Corp me bazë në Florida. Ajo u përurua në nëntor me synimin për të kursyer Ukrainës 200 milionë dollarë në vit që përndryshe do të shpenzoheshin për dërgimin e karburantit të shpenzuar në Rusi. I ashtuquajturi Instalimi Qendror i Karburantit të Shpenzuar do të fillonte të merrte mbetje të freskëta nga nëntë reaktorë të Ukrainës që operonin këtë vit.
Shqetësimi më i menjëhershëm në Çernobil është gjendja e punëtorëve që kanë qenë në detyrë për 13 ditë rresht, që kur forcat ruse morën nën kontroll vendin.
“Jam thellësisht i shqetësuar për situatën e vështirë dhe stresuese me të cilën përballet stafi në termocentralin bërthamor të Çernobilit dhe rreziqet e mundshme që kjo sjell për sigurinë bërthamore”, tha në një deklaratë Drejtori i Përgjithshëm i IAEA-s, Rafael Mariano Grossi. “U bëj thirrje forcave që kanë kontroll efektiv të zonës që të lehtësojnë urgjentisht rotacionin e sigurt të personelit atje.”
Bordi i IAEA filloi një takim të hënën në Vjenë dhe u mblodh më herët të mërkurën për të diskutuar situatën në Ukrainë, ku termocentralet bërthamore, laboratorët atomikë dhe objektet e mbetjeve kanë pësuar dëmtime mes pushtimit të Rusisë.
Agjencia, e cila verifikon raportet nga Ukraina, tha se ka humbur kontaktin me instrumentet që transmetojnë informacione në lidhje me materialin bërthamor të mbrojtur në Çernobil.
Burimi: Bloomberg
