Shoqëria tenton t’i gjykojë njerëzit nga arritjet dhe pasuritë e tyre. Shtëpia, makina, pozicioni i punës dhe llogaria bankare e një njeriu janë të gjitha matjet që të tjerët përdorin për të vlerësuar vlerën e tij. Por zotërimet dhe arritjet tregojnë vetëm një pjesë të historisë. Nëse doni të zbuloni se kush është në të vërtetë një njeri, duhet të ekzaminoni karakterin e tij. Një nga mënyrat më të mira për të vlerësuar karakterin e një njeriu është duke dëgjuar se si ai flet me njerëzit e tjerë.
Në këtë artikull do paraqesim katër grupe njerëzish dhe se si komunikimi i një njeriu me secilin prej tyre zbulon karakterin e tij. Këto “të dhëna” janë “delikate” sepse ato janë të lehta për t’i anashkaluar dhe për të mos u vënë re. Sidoqoftë, secila prej tyre është një çelës i madh për të kuptuar se si është një njeri në të vërtetë. Këto të dhëna janë të dobishme jo vetëm për të dalluar karakterin e të tjerëve, por më e rëndësishmja, për veten tonë.
E dhëna #1: Si i flet një burrë gruas së tij
Disa muaj më parë shkova për darkë me një mik dhe gruaja e tij më thirri në mes të vaktit tonë. Ishte e pamundur të mos e dëgjoja bisedën e tyre të shkurtër, dhe mund të them se ai ishte shumë i mërzitur me të. Toni i tij i zërit tregoi se ai nuk donte të fliste me të dhe për të ajo po e shqetësonte. Më dukej e qartë se toni i tij i zërit dhe qëndrimi i përgjithshëm po e përkeqësonin situatën.
Me siguri të gjithë kemi pasur zënka të rastit me bashkëshortin tonë para njerëzve të tjerë. Por ekziston një ndryshim midis një argumenti të rastit dhe një modeli të vazhdueshëm të përçmimit ose kundërshtimit të gruas. Unë nuk mendoj shumë për një njeri që nuk respekton dhe nderon partnerin e tij. Në të njëjtën linjë, jini të kujdesshëm ndaj një burri që e vë gruan e tij poshtë kur ajo nuk është pranë. Një herë dëgjova një folës publik të bënte një shaka në kurriz të gruas së tij dhe mendimi im për të menjëherë u rrëzua. Nëse një njeriu nuk mund t’i besohet të mbrojë marrëdhënien e tij më të shenjtë, atij nuk mund t’i besohet asgjë.
E dhëna #2: Si i flet një burrë fëmijëve të tij
Një burrë është në një marrëdhënie autoriteti me fëmijët e tij dhe kjo mund të abuzohet lehtë. Ne të gjithë kemi parë burra (dhe gra) të sulmojnë verbalisht fëmijët e tyre në publik edhe për shkeljet më të vogla. Pra, a është një provë e karakterit si duhet të flasë një burrë me fëmijët e tij dhe pse? Ne duhet t’u flasim fëmijëve tanë me respekt dhe dashuri. Ne ende kemi nevojë t’i disiplinojmë, ne ende duhet t’i korrigjojmë, dhe këto nuk janë gjithmonë përvoja të këndshme. Sidoqoftë, duhet të bëhet në një frymë dashurie dhe dëshire për të bërë atë që është më e mira për fëmijën.
Ky është një test i karakterit sepse është e lehtë të jemi të ashpër me fëmijët tanë. Por për burrat, është e rëndësishme që të përdorim autoritetin e tyre prindëror për të treguar dashuri dhe kujdes. Ndonjëherë kjo do të thotë dashuri e ashpër, por ende mund t’i respektoni fëmijët tuaj ndërsa i disiplinoni ata.
E dhëna #3: Si i flet një njeri njerëzve që i shërbejnë
Kjo është mënyra më e menjëhershme për të vlerësuar karakterin e një burri. Mënyra se si ai flet me punonjësit e dyqaneve, kamarierët, stafin e pastrimit dhe të tjerët që janë në një shërbim ndaj tyre tregon nëse ai vërtet i respekton të tjerët dhe është i sigurt në identitet.
Shoqja ime punoi në një punë shitje me pakicë për dhjetë vjet. U mahnita nga historitë që ajo tregonte për klientët që e trajtonin tmerrësisht keq. Disa nga këta ishin burra që dukeshin të fuqishëm nga jashtë, por ishin fshehurazi aq të pasigurt, saqë ndjenin nevojën për t’i trajtuar të tjerët keq në mënyrë që të ndiheshin më mire me veten. Një burrë i sigurt nuk ka nevojë t’i poshtërojë ose mos i respektojë të tjerët, pavarësisht nga pozicioni i tyre në jetë. Ai e di se çdo person meriton respekt dhe të gjithë kanë një histori që ia vlen të dëgjohet.
E dhëna #4: Si i flet një njeri armiqve të tij
Çdo njeri në një moment ka “armiq”, njerëz që nuk i pëlqejnë ose ata që e kundërshtojnë. Të gjithë kanë konflikt me të tjerët në një moment. Por vetëm një njeri me një vetëpërmbajtje të mirë mund të mbajë gjuhën kur është nevoj, dhe në raste të tjera të thotë fjalë të përshtatshme (dhe jo inflamatore). E shoh këtë në Facebook gjatë gjithë kohës. Njerëzit futen në një grindje dhe postojnë komente që nuk do t’i thonin kurrë përpara fytyrës së dikujt. Ose mbase ata shajnë për një temë dhe tregojnë se nuk kanë vetëpërmbajtje. (Jo se të gjitha sharjet janë të këqija, por ato në përgjithësi nuk u lënë të tjerëve një përshtypje të mirë.)
Unë rrëfej se kam humbur durimin ndonjëherë dhe kam shkruar ose thënë diçka të papërshtatshme në zemërim e sipër. Ka pasur shumë herë në punën time ku kam shkarkuar një email të zemëruar, vetëm për të kuptuar pak kohë më vonë se ishte shumë i ashpër dhe se duhet të kisha pritur derisa të qetësohesha për t’u përgjigjur. Atëherë do të më duhej të shkoja në zyrën e kolegut tim dhe të kërkoja falje për sjelljen time. Ju ndoshta keni bërë diçka të ngjashme gjithashtu. Ne të gjithë mund të përfitojmë nga të menduarit para se të flasim dhe të ushtrojmë vetëpërmbajtje kur kemi nevojë. Siç tha Abraham Lincoln me mençuri, “Më mirë të heshtësh dhe të konsiderohesh budalla sesa të flasësh dhe të heqësh çdo dyshim.”
Është e lehtë të shohësh gabime te njerëzit e tjerë, dhe patjetër ka raste kur duhet të vlerësojmë të tjerët. Sidoqoftë, fuqia e vërtetë qëndron në vendosjen e xhamit zmadhues mbi veten dhe punën tek dobësitë tona. Si i flisni secilit prej këtyre grupeve – bashkëshortes, fëmijëve, atyre që ju shërbejnë juve dhe armiqve tuaj? A përdorni fjalë që afirmojnë, lartësojnë, fuqizojnë dhe inkurajojnë kur është e nevojshme? A kërkoni të zgjidhni konfliktin? A flisni në mënyra që shtojnë vlerë?
Nga ana tjetër, a përdorni fjalë që shkatërrojnë, c’armatosin ose ndryshe dëmtojnë marrëdhëniet tuaja? A përdorni gjuhë që i nënçmon, turpëron ose përbuz të tjerët? A flisni në mënyra që pohojnë fuqinë dhe autoritetin tuaj, që e bëjnë të qartë se ju jeni përgjegjësi? Të gjithë e kemi dëgjuar frazën e prapambetur: “Ai që të rreh të do”. Ne të gjithë e dimë se kjo nuk është e vërtetë sepse fjalët mund të shkaktojnë dëme të mëdha te të tjerët. Po kështu, fjalët mund të sjellin shërim dhe ngushëllim të madh për njerëzit përreth nesh.
