Qendrat e votimit u hapën të dielën në mëngjes në Francë në një garë të ngushtë midis Emmanuel Macron dhe udhëheqëses nacionaliste Marine Le Pen.
Zgjedhjet franceze shpesh sjellin kthesa befasuese dhe kjo nuk është aspak zhgënjyese — një besim i hershëm që votimi do të ishte një përsëritje e vitit 2017, kur Macron u përball me Le Pen dhe fitoi lehtësisht, u përmbys nga kandidatura e ekspertit mediatik të ekstremit të djathtë Eric Zemmour dhe kandidatja e parë femër e partisë konservatore Republikane, Valerie Pecresse, pasi të dy fillimisht patën rezultate të larta në exit polle.
Por fushatat e tyre dështuan, kryesisht për të mirën e Le Pen, e cila vetëm javën e kaluar pati një rritje të madhe, ndërkohë që mbështetja e Macron ra. Sipas sondazheve të fundit të publikuara, mbështetja e votuesve për Le Pen do ishte vetëm disa pikë larg Macron. Tani duket e largët ideja se ai do të qëndrojë në Elysee.
Macron, 44 vjeç, ka qenë një aktivist i vetëkënaqur, duke u mbështetur në idenë se lufta dhe paqëndrueshmëria favorizojnë presidentin aktual dhe se trajtimi i tij i pandemisë së koronavirusit dhe rimëkëmbja ekonomike do të mjaftonin për ta kthyer atë në detyrë pa shumë përpjekje. Gjatë gjashtë muajve të fundit, ai u përqendrua në përpjekjet e SHBA-së dhe Evropës për të shmangur dhe më pas ndalur një luftë në Ukrainë, duke folur rregullisht me presidentin rus Vladimir Putin dhe duke u takuar me aleatët perëndimorë.
Për një farë kohe, sondazhet sugjeruan se strategjia e tij po funksiononte. Por, Le Pen zgjodhi strategjinë e retail politics, duke udhëtuar lart e poshtë në vend dhe duke folur me votuesit për ndikimin e konfliktit në kuletat e tyre. Ajo e bëri garën si një betejë e Davidit kundër Goliathit, duke nxitur perceptimin e Macron si një “president i të pasurve“, i cili nuk mund të kuptojë përpjekjet e njerëzve të zakonshëm për të përballuar kostot në rritje të ushqimit dhe energjisë.
Në përpjekjen e saj të tretë për të fituar postin kryesor të Francës, Le Pen është bërë një fytyrë e njohur dhe për disa të paktën më pak e frikshme, edhe pse analistët thonë se pikëpamjet e saj nuk kanë ndryshuar aq shumë. Strategjia e saj e gjatë për t’u dukur më e moderuar u ndihmua në mënyrë indirekte nga sharjet publike të Zemmour mbi emigracionin dhe identitetin.
Deri më 8 prill, Macron ishte përpara me vetëm 3.5 pikë në raundin e parë, sipas një mesatare të sondazheve të llogaritur nga Bloomberg, një epërsi që ra dukshëm një muaj më parë.
Macron e ka kaluar javën e kaluar duke u përpjekur të mbyllë hendekun me një sërë paraqitjesh të minutës së fundit në media, duke përfshirë një të premten mbrëma, disa orë përpara se kandidatëve presidencialë t’u kërkohej me ligj që të ndalonin fushatën.
Në intervistën me median Brut, ai diskutoi çështje që variojnë nga arsimi dhe ekologjia, tek punët e jashtme dhe feja, por foli për shumicën e pabarazive ekonomike dhe fuqisë blerëse, tema që Le Pen i zotëronte që në fillimet e fushatës së saj.
Njerëzit e afërt me presidentin, duke përfshirë Edouard Philippe, një ish-kryeministër në qeverinë e Macron, po paralajmërojnë se Le Pen ka një shans të mirë për të fituar. Investitorët gjithashtu po e marrin seriozisht këtë skenar.
Nëse Le Pen do të rrëzonte Macron, një mbrojtës i flaktë i projektit evropian, do të ishte një tronditje për Bashkimin Evropian, ndoshta në të njëjtin nivel me fitoren e zgjedhjeve në SHBA të Donald Trump dhe votimin e Brexit në 2016. Ajo mund të ndalojë bllokun me veto për shumicën e nismave të BE-së. Fitorja e saj do të mbyllte përparimin e së djathtës ekstreme në Francë, duke e drejtuar vendin në një rrugë nacionaliste, duke favorizuar më shumë vendasit.
Por që kjo të ndodhë, Le Pen do të duhet ende të ndërtojë një koalicion, përveçse mr Macronit, në raundin e dytë më 24 prill dhe shumë votues të krahut të majtë do të duhet të abstenojnë ose ta mbështesin atë.
Në fund, mjaft votues mund të dalin vetëm për të bllokuar Le Pen, që Macron të kthehet në detyrë. Nëse do të ishte kështu, ai mund të mbetej me një mandat të dobët që mund ta bënte të vështirë zbatimin e reformave të tij ekonomike dhe sociale, në varësi të rezultatit të zgjedhjeve legjislative të planifikuara për në qershor.
Le Pen nga ana tjetër ka të ngjarë të dalë e fuqizuar.
Ka edhe një garues tjetër për tu konsideruar në këtë garë: lideri i së majtës ekstreme Jean-Luc Melenchon. Në garën e tij të tretë në presidencë, ai është në votim pas Le Pen dhe mund të bindë votuesit e krahut të majtë që të mblidhen pas tij të dielën.
Burimi: Bloomberg
