Si – dhe kur – ne punojmë po ndryshon rrënjësisht. Të dhënat nga Anketa Amerikane e Përdorimit të Kohës 2021 tregojnë se më shumë se 35% e punonjësve me kohë të plotë raportojnë se punojnë në fundjavë dhe gjatë pushimeve. Për më tepër, zhvendosja e fundit globale drejt punës në distancë për shkak të krizës Covid-19 mund ta përkeqësojë më tej situatën: ndërsa kufijtë formalë që ndajnë punën nga jopuna bëhen edhe më të paqarta, punonjësit mund të ndihen të konfliktuar për atë se çfarë është dhe çfarë nuk është orari i destinuar për të punuar.
Shumë njerëz supozojnë se fleksibiliteti kur punojmë duhet të rrisë motivimin. Të qenit në gjendje të vendosim oraret tona duhet të na fuqizojë të koordinojmë ditët tona për të maksimizuar produktivitetin në punë, gjë që do të sugjeronte që njerëzit në të vërtetë mund të jenë më të motivuar kur punojnë në fundjavë dhe pushime. Për më tepër, hulumtimi tregon se mbajtja e vetes së zënë (në krahasim me mosbërjen asgjë) mund t’ju bëjë të ndiheni produktiv dhe në këtë mënyrë ta bëjë punën tuaj të ndihet më kuptimplotë, duke sugjeruar që të punoni në një kohë kur të tjerët nuk janë duke punuar mund të rrisë motivimin.
Megjithatë, hulumtimi ynë zbulon se e kundërta është shpesh e vërtetë. Kalimi i fundjavave ose pushimeve duke punuar minon një nga faktorët më të rëndësishëm që përcakton nëse njerëzit këmbëngulin në punën e tyre: motivimin e brendshëm. Njerëzit ndjehen të motivuar në thelb kur përfshihen në aktivitete që u duken interesante, të këndshme dhe kuptimplota. Të dhënat tona tregojnë se puna gjatë kohës së lirë krijon konflikt të brendshëm mes synimeve personale dhe atyre profesionale, duke i bërë njerëzit të shijojnë më pak punën e tyre. Megjithatë, duke bërë vetë këtë hulumtim gjatë fundjavave dhe festave, ne zbuluam gjithashtu një zgjidhje për këtë problem: riformulimi i kohës së lirë si “kohë pune” mund t’i ndihmojë njerëzit të ruajnë motivimin e brendshëm për punën e tyre.
Si ndikon puna gjatë kohës së pushimit në motivimin e brendshëm?
Për t’iu përgjigjur kësaj pyetjeje, ne analizuam të dhënat nga një kampion përfaqësues kombëtar prej 1298 punonjësish amerikanë. Punonjësit treguan nëse punonin disa ditë fundjave apo punonin vetëm nga e hëna në të premte. Në këtë grup të dhënash, motivimi i brendshëm u kap me thënie të tilla si: “puna që bëj është e rëndësishme për mua” dhe “puna ime më lejon të përdor aftësitë e mia“.
Ne zbuluam se mesatarisht, njerëzit që punonin disa ditë fundjave ndjenin më pak motivim të brendshëm për punë. Duke pasur parasysh se kjo ishte korrelative, është e mundur që ka faktorë të tjerë që mund të ndikojnë në mënyrën se si ndjehen njerëzit e motivuar në thelb, si puna në një pozicion të nivelit më të ulët. Thënë kështu, ne kontrolluam shumë faktorë të mundshëm që mund të ndikonin, duke përfshirë të ardhurat e familjes, nivelin e arsimit, orët javore të punës dhe kënaqësinë e përgjithshme të jetës, dhe zbuluam se marrëdhënia midis kohës së punës dhe motivimit të brendshëm mbahej vazhdimisht.
Për të shqyrtuar më tej marrëdhënien midis kohës së punës dhe motivimit të brendshëm, ne zhvilluam katër eksperimente shtesë si me të rriturit që punonin në fundjavë, ashtu edhe me studentët që studionin gjatë pushimeve shkollore. Në të gjitha studimet, ne zbuluam se puna gjatë kohës së pushimit zvogëlon motivimin e brendshëm të njerëzve për punën e tyre.
Për shembull, në një studim, ne intervistuam studentë që studionin në një bibliotekë kampusi gjatë një feste federale. Ne ose u kujtuam studentëve se ishte një festë federale (“Sot është 17 shkurt, Dita e Presidentit“) ose jo (“Sot është 17 shkurt“). Kur studentëve iu kujtua se ata po studionin gjatë një kohe që të tjerët e kishin humbur, ata gjetën se materialet e tyre të studimit ishin më pak tërheqëse ose të këndshme – domethënë, ata ndjeheshin më pak të motivuar për të studiuar.
Pse puna gjatë kohës së pushimit minon motivimin e brendshëm?
Ngjashëm me atë se sa njerëz mendojnë për të hënën si fillimin “i vërtetë” të javës, njerëzit në përgjithësi e kategorizojnë kohën e tyre si për punë ose për kohë të lirë. Kur ata angazhohen në punë gjatë kohës që ata e mendojnë si kohë të lirë, siç është fundjava, ata përjetojnë konflikt midis pritshmërive të tyre dhe realitetit, dhe si rezultat, ata e shohin punën e tyre më pak tërheqëse dhe më pak kuptimplotë.
Çfarë duhet të bëni nëse duhet të punoni gjatë pushimit?
Fatkeqësisht, në shumë role, puna e rastësishme gjatë fundjavave dhe festave mund të ndihet e pashmangshme. Pra, çfarë mund të bëni për të qëndruar të motivuar kur ju duhet të punoni gjatë kohës së lirë? Në kërkimin tonë, ne gjetëm një strategji ndërhyrjeje që i ndihmoi studentët që studionin gjatë Pushimeve të Pranverës dhe punonjësit që punonin të shtunën të ruanin motivimin e tyre të brendshëm: rietiketimin e kohës si “kohë pune“.
Për shembull, në një studim, ne i thamë një grupi njerëzish që punonin të shtunën: “Njerëzit zakonisht përdorin fundjavat për të arritur ose për të ecur përpara me punën e tyre” dhe i thamë një grupi tjetër: “Njerëzit zakonisht përdorin fundjavat për t’u shplodhur dhe për të pushuar nga puna.” Të dhënat tona sugjerojnë se edhe pse të dy grupet punonin gjatë kohës së pushimit, grupi i parë ndihej më i interesuar dhe i angazhuar në qëllimet e tyre të punës, sepse ata po mendonin për kohën si kohë për të punuar (kundrejt kohës për t’u shplodhur).
Një paralajmërim që duhet theksuar është se motivimi i brendshëm nuk është i vetmi lloj motivimi që i frymëzon njerëzit të punojnë. Njerëzit punojnë gjithashtu për shkak të motivimit të jashtëm (d.m.th., për të marrë një rrogë, për të mbajtur një familje, etj.). Dhe ndërsa puna gjatë kohës së lirë ka një efekt negativ në motivimin e brendshëm për të punuar, në studimet tona nuk gjetëm asnjë provë që ndikon në motivimin e jashtëm të njerëzve. Ndërsa konflikti i qëllimeve që lidhet me punën gjatë fundjavave ose festave minon aftësinë tonë për të gjetur punë në thelb kuptimplotë, ai nuk e ndryshon vlerën e marrjes së pagës ose të sigurimit të punës. Megjithatë, hulumtimi nga Kaitlin Woolley dhe Ayelet Fishbach tregon se pa motivim të brendshëm, motivimi i jashtëm shpesh është i pamjaftueshëm për t’i mbajtur njerëzit të kënaqur dhe për të bërë punën e tyre më të mirë.Arsyeja është e qartë: nëse na pëlqen puna që bëjmë varet jo vetëm nga lloji i aktiviteteve në të cilat përfshihemi, por edhe nga kur përfshihemi në këto aktivitete. Nëse duhet të punoni gjatë kohës së pushimit, përpiquni ta riformuloni atë mendërisht si kohë pune për t’ju ndihmuar të mbani motivimin tuaj. Menaxherët gjithashtu mund t’i mbështesin punonjësit e tyre duke i inkurajuar ata të mos punojnë gjatë kohës së pushimit, pasi të dhënat tona sugjerojnë se puna gjatë kohës së pushimit mund të minojë motivimin e brendshëm dhe në këtë mënyrë të zvogëlojë përpjekjet që punonjësit bëjnë në punën e tyre. Të kuptuarit se si të qëndroni të motivuar ka qenë gjithmonë e rëndësishme, por pasi pandemia detyroi shumë punonjës të punojnë nga distanca dhe i ngarkoi ata me kërkesa shtesë për kohën e tyre, këto strategji do të jenë veçanërisht vendimtare për të siguruar që ju dhe ekipi juaj të qëndroni sa më produktivë dhe të angazhuar.
