Në janar 2020, shkencëtarët njoftuan se një koronavirus i ri, SARS-CoV-2, ishte përgjegjës për shpërthimin e sëmundjes së frymëmarrjes dhe pneumonisë në Wuhan, Kinë. Që nga ajo kohë, ky koronavirus është përhapur në të gjithë botën, duke sëmurur më shumë se 100 milion njerëz.
Deri tani, ju ndoshta dini më shumë për viruset se sa do e kishit menduar ndonjëherë. Po ju prezantojmë 7 fakte rreth kësaj sëmundjeje:
1- Humbja e nuhatjes dhe shijes
Zakonisht raporton simptomat e COVID-19 përfshijnë ethe, kollë dhe gulçim. Sidoqoftë, ndërsa sëmundja është përhapur në të gjithë botën, ofruesit e kujdesit shëndetësor kanë vërejtur disa simptoma të pazakonta, duke përfshirë humbjen e nuhatjes (anosmi) dhendjesinë e zvogëluar të shijes (ageusia). Në Korenë e Jugut, 30% e njerëzve që dolën pozitivë për virusin thanë se humbja e nuhatjes ishte simptoma e tyre e parë e madhe. Në Gjermani, më shumë se 2 në 3 raste të konfirmuara përfshinin humbjen e nuhatjes dhe shijes.
2- Covid-19 lidhet mjaft ngushtë me qelizën njerëzore.
SARS-CoV-2 lidhet ngushtë me qelizat njerëzore. Në vitin 2003, SARS, ose sindroma e rëndë akute e frymëmarrjes, u përhap nga Azia në të gjithë botën, duke sëmurur më shumë se 8,000 njerëz dhe duke vrarë më shumë se 700 gjatë një periudhe gjashtëmujore. Virusi që shkaktoi SARS (SARS-CoV) është i ngjashëm me atë që shkakton COVID-19 – të dy janë lloje të koronavirusëve – por studiuesit kohët e fundit kanë zbuluar një ndryshim të rëndësishëm që mund të shpjegojë pse koronavirusi i ri është kaq i vështirë për t’u ndalur: SARS- CoV-2 (virusi që shkakton COVID-19) lidhet 10 deri në 20 herë më fort në qelizat njerëzore sesa SARS-CoV (virusi përgjegjës përSARS).
3- Koronavirusi mund të japi simptoma serioze tek bebet
Krahasuar me të rriturit, fëmijët kanë shumë më pak të ngjarë të sëmuren nëse kontraktohen me koronavirusine ri. Sidoqoftë, shumë të vegjël (më pak se 1 vit) duket se janë më të prekshëm ndaj sëmundjeve serioze se sa fëmijët e rritur. Nga të dhënat e 2,143 fëmijëve kinezë, gati 11% e foshnjave të sëmura ishin të sëmurë rëndë ose kritikisht, krahasuar me 7% të fëmijëve të moshës 1 deri në 5 vjeç, 4% të fëmijëve të moshës 6 deri në 15 vjeç dhe 3% të adoleshentëve të moshës 16 vjeç e lart. Në Shtetet e Bashkuara, nga 12 shkurt deri më 2 prill, më pak se 2% të rasteve ishin tek fëmijët më të vegjël se 18 vjeç. Nga këto raste pediatrike, 15% ishin tek fëmijët nën 12 muaj.
4- Pacientët me grup gjaku A janë më të rrezikuar
Një studim kinez i 2,173 individëve të cilët u shtruan në spital me COVID-19 zbuloi se përqindja e njerëzve të sëmurë me gjak të tipit A ishte dukshëm më e madhe. Studimi gjithashtu zbuloi se kishte më paknjerëz të sëmurë me gjak të tipit 0 sesa pritej.
5- Disa njerëz me COVID-19 kanë simptoma të tretjes.
Kolla, ethet dhe gulçimi janë simptomat më të zakonshme të infeksionit të ri të koronavirusit,7 fakte surprizuese rreth Covid-19 por shumë njerëz gjithashtu përjetojnë simptoma të tretjes, duke përfshirë mungesën e oreksit, diarresë, të vjellave dhe dhimbjeve të barkut. Sipas studimit të botuar në The American Journal of Gastroenterology, 48.5% e 204 personave të pranuar në spital me COVID-19 kishin simptoma të tretjes. Një përqindje e vogël (7 persona) kishin vetëm simptoma të tretjes; këta individë nuk kishin kollë, ethe ose gulçim.
6- Ri-infektimi është i mundur
Nëse një person merr COVID-19, a janë ata imun ndaj infeksionit në të ardhmen nga SARS-CoV-2? Dhe sado të zgjasë imuniteti? Dhjetë deri në 30% të ftohjeve tona të zakonshme janë shkaktuar nga katër koronavirusë të ndryshëm.
Në të gjithë vendet, mjekët kanë konfirmuar më pak se 100 raste të ri-infektimit të SARS-CoV-2. Rreziku i ri-infektimit me SARS-CoV-2 ndryshon nga personi në person dhe gjithashtu varet nga lloji specifik, ose varianti i SARS-CoV-2 ndaj të cilit personi është i ekspozuar. Në përgjithësi, imuniteti natyror dhe mbrojtja nga ri-infektimi mendohet të zgjasin 6 deri në 12 muaj, por disa njerëz u infektuan më herët.
