Vaping mund të shkaktojë kërdinë në lëkurë. Por, pse askush nuk po flet për të?

Perceptimi i erdhi Charlotte Priest përmes një reje tymi vape me mjedër. Në pranverën e vitit 2021, në perimetrin e gojës së saj filloi të zhvilloheshin lezione të kuqe, të cilat shpejt u përhapën te sytë, hunda dhe faqet e saj. S’kaloi shumë, e gjithë fytyra e saj ishte e rrënuar me demarkacionet me luspa, të cilat erdhën nga hiçi pas disa vitesh me lëkurë të pastër. Mjeku i saj i përgjithshëm ishte i hutuar. Ai i përshkroi asaj një recetë antibiotikësh për një ‘infeksion viral‘ të paqartë, të dyshuar, por ato vetëm e thanë më tej lëkurën e saj.

“U ktheva te mjeku pasi mora antibiotikët dhe i thashë se asgjë nuk kishte ndryshuar. Ai tha vetëm të lija lëkurën time të qetë,” tha Priest për Refinery29 nga shtëpia e saj në Derbyshire. “Më pas u mora me COVID-19 dhe për shkak se jetoja me familjen time, nuk dola nga dhoma ime për t’i mbrojtur ata. Nuk piva vape për ditët që isha pozitive dhe lëkura ime u përmirësua menjëherë. Kur fillova përsëri, disi u kthye – dhe atëherë kuptova se duhet të ketë të bëjë me vaping.”

Për një kohë të gjatë tashmë është e vështirë të lëvizësh pa u mbytur në një re nikotine me aromë frutash. Vice e quajti 2022 “Viti i Vapes” dhe, sipas një raporti të fundit, rreth 4.3 milionë të rritur në Britani përdorin tani cigare elektronike (vape), nga rreth 800,000 një dekadë më parë. Lideri aktual i tregut, Elf Bars, shet 2.5 milionë në Mbretërinë e Bashkuar çdo javë. Vapes, të cilat janë shpallur si një alternativë ‘më e shëndetshme’ ndaj cigareve, punojnë duke ngrohur nikotinën, aromatizuesit dhe kimikatet e tjera, duke përfshirë kancerogjenët e njohur acetaldehid dhe formaldehid, për të krijuar një aerosol që thithni. Cigaret elektronike që ne njohim sot u shpikën në Pekin në vitin 2003 nga farmacisti kinez Hon Lik, i cili e zhvilloi pajisjen si një alternativë ndaj duhanpirjes konvencionale pasi babai i tij vdiq nga sëmundjet e lidhura me duhanin.

Por jo gjithçka është ashtu siç duket. Një raport i publikuar nga Universiteti i Harvardit vitin e kaluar, i cili u përqëndrua në katër pacientë me sëmundje kronike të mushkërive, zbuloi se përdorimi i cigareve elektronike ishte shkaku më i mundshëm. Studime të tjera kanë zbuluar prova vërtetuese të dëmit që avujt po i bëjnë mushkërive, zemrës dhe madje edhe sistemit tonë imunitar.

Priest kishte disa vite që kishte përdorte vape rastësisht; në pijetore, rrugës për në punë, pas një darke për t’u çlodhur. Pikërisht pasi ajo filloi të përdorte vape më rregullisht, lëkura e prirur ndaj ekzemës së 23-vjeçares filloi të shpërthejë “për herë të parë në shumë vite“. Një kërkim i thellë në internet përforcoi dyshimet e saj: përveç rreziqeve të përgjithshme shëndetësore, vaping, njësoj si pirja e cigareve, raportohet se dëmton lëkurën. Një studim i botuar në Gazetën e Akademisë Amerikane të Dermatologjisë në 2019 shqyrtoi të gjithë literaturën përkatëse mbi kushtet dermatologjike të lidhura me përdorimin e cigareve elektronike, përkatësisht dermatitin e kontaktit, një lloj ekzeme, shpesh rezultat i kontaktit me një substancë të caktuar, djegiet dhe lezionet orale. Studiuesit zbuluan një rritje të numrit të rasteve të dermatitit të kontaktit të lidhura me përdorimin e vaping. Studimi arriti në përfundimin se ka “prova të hershme se cigaret elektronike janë të dëmshme për lëkurën e njeriut“.

“Si cigaret dhe ato elektronike përmbajnë mijëra kimikate, të cilat shkaktojnë dëme dhe inflamacion kur thithen dhe nxirren, veçanërisht në shtresat e lëkurës”, thotë Dr. Parisha Acharya, një mjeke estetike në klinikën Waterhouse Young të Londrës. “Ky tym i jashtëm synon receptorin kryesor në lëkurë, i cili është i përfshirë në plakjen. Të gjitha llojet e ndotësve do të synojnë lëkurën pasi pengesa të dëmtohet, por ne e dimë se këto kimikate janë veçanërisht të dëmshme për sa i përket pigmentimit, plakjes së parakohshme, të thellë, rrudhave dhe përkeqësimit të kushteve ekzistuese të lëkurës si ekzema.” Shumë nga lëngjet e përdorura në vape përmbajnë gjithashtu glikol propilen, një aditiv ushqimor sintetik që është një alergjen i njohur, ndonëse i pazakontë, i lëkurës.

Dr. Emma Wedgeworth, konsulente dermatologe dhe zëdhënëse e Fondacionit Britanik të Lëkurës, vë në dukje gjithashtu se djegiet janë raportuar për shkak të nxehtësisë së baterive të litiumit në vape. Ajo shton: “Nikeli, i cili është një nga shkaqet më të zakonshme të dermatitit të kontaktit, është i pranishëm në bobinat ngrohëse të vape-ve dhe është raportuar se shkakton skuqje dhe kruajtje në duar”.

Priest nuk është vetëm në reagimin e saj dermatologjik ndaj avullit. Gjashtë muaj pasi filloi të përdorte rregullisht vapa të disponueshme, Rachel Aduya, 22 vjeçe me bazë në Londër, zbuloi se fytyra e saj bëhej gjithnjë e më e irrituar dhe e ndjeshme. “Fytyra ime dhimbte aq shumë, saqë kuptova se nuk mund të përdorja asnjë nga produktet e mia të zakonshme për kujdesin e lëkurës pa u djegur”, thotë Aduya. “Duke menduar se ishte ekzemë, provova gjithçka për ta qetësuar para se të gjeja video në TikTok të njerëzve që kishin përjetuar të njëjtën gjë në fytyrat e tyre pas vaping”.

Për shkak se përdorimi i gjerë i cigareve elektronike është relativisht i kohëve të fundit, njohuritë tona kolektive në lidhje me efektet e tyre afatgjata shëndetësore janë të kufizuara.

Aduya bëri një pauzë të shkurtër nga vape, duke lehtësuar tranzicionin e saj me çamçakëz nikotine, për të parë nëse heqja e këtij zakoni do ta ndihmonte lëkurën e saj të shërohej. Brenda disa muajsh, çehrja e saj u kthye në normalitet; skuqjet në fytyrën e saj ishin zhdukur. Ajo tani ka inkurajuar miqtë, lëkura e të cilëve është përkeqësuar në mënyrë të ngjashme që kur kanë filluar të jenë përdorues të rregullt, të heqin dorë nga cigaret elektronike, megjithëse përmirësimet e menjëhershme nuk janë të garantuara. “I duhet pak kohë që lëkura të rinovohet”, thotë Dr. Acharya. “Unë normalisht do të thosha se do të duhen disa nga ato cikle të lëkurës që ju të filloni të shihni ndryshime të dukshme brenda lëkurës. Një cikël normal i lëkurës mund të jetë çdo gjë nga tre deri në gjashtë muaj.”

Pjesa më shqetësuese e ndikimit të përgjithshëm të vaping si për Dr. Wedgeworth ashtu edhe për Dr. Acharya, kjo e fundit prej të cilëve ka vënë re një rritje të lezioneve orale midis pacientëve të saj që pinë vape, është se për shkak se përdorimi i gjerë i cigareve elektronike është relativisht i kohëve të fundit, dhe njohuritë tona kolektive në lidhje me efektet e tyre afatgjata shëndetësore janë të kufizuara.

“Duhani ka qenë rreth e rrotull për qindra vjet, kështu që kërkimet mbi efektet e tij janë të gjera, por vapes janë vetëm 20 vjeç, që do të thotë se ne dimë shumë më pak për ndikimin që ata kanë në të vërtetë tek ne”, tha Dr. Acharya. “Nga perspektiva mjekësore, ekziston një besim se largimi i njerëzve nga cigaret duke pirë vape është rruga më e mirë sepse ata ende marrin një lloj rregullimi të nikotinës. Por në fakt, unë do të thoja që të dyja janë njësoj të këqija për ju dhe ne nuk duhet të zgjedhim njëra mbi tjetrën si një alternativë më e shëndetshme”.

Priest ende pi vape kur është me shoqërinë, por është selektive se sa shpesh dhe ku e bën atë (ajo thotë se konstaton se vaping jashtë bën që lëkura e saj të reagojë më pak). “Është bërë një gjë kaq sociale në grupin tim të miqësisë, saqë është e vështirë të heq dorë siç duhet nga ajo,” tha ajo, “por duke e bërë atë shumë më pak ka ndryshuar plotësisht lëkurën time”.

Për ata që po përpiqen të heqin dorë nga vape, udhëzimi i Dr. Acharya është i qartë. “Shqetësimi i përgjithshëm i lëkurës së duhanpirësve është se ata vërejnë se lëkura e tyre është e thatë, e dehidratuar dhe pa jetë”, tha ajo. “Nëse mund të përdorni një zëvendësues të nikotinës si çamçakëz për të hequr qafe këtë zakon, atëherë funksioni pengues i lëkurës tuaj përfundimisht do të fillojë të kthehet në normalitet, gjë që do të ndihmojë qelizat e lëkurës tuaj të rinovohen edhe një herë. Thjesht jepini kohë.”

Burimi: Refinery29.uk

Përktheu dhe përshtati: Mendimi.al